Nikolaos Souroufis
- Καλησπέρα ή μάλλον καλημέρα.
Έταξα ... και ιδού, ελπίζω να αξίζει τον κόπο.
εισαγωγή:
Αυτό το νανούρισμα σημαίνει για μένα και αποτελεί ένα από τα καλύτερα, πιο ευαίσθητα, πιο κοινωνικά και πιο συναισθηματικά φορτισμένα τραγούδια του Angelo Branduardi. Αφορά στην αγωνιώδη όσο και τραγικά απελπισμένη de profundis συζήτηση και εξομολόγηση της νεαρής εργαζόμενης στην κυρά της. Εμπνευσμένο από ένα σκοτσέζικο παραδοσιακό τραγούδι, κατά τον ίδιο τον δημιουργό ιρλανδικό, που για πρώτη φορά μας έκανε γνωστό η Joan Baez με τον τίτλο ‘’ Mary Hamilton ‘’. Διατηρεί μέρος της βάσης του σκοτσέζικου μύθου, ξεφεύγει όμως αποφασιστικά από αυτόν, αποφεύγοντας την σκοτεινιά των μεσαιωνικών (εποχή του τραγουδιού) δημόσιων θανατικών εκτελέσεων παρουσία βασιλέων, αρχών και κοινού. Αντιθέτως πρόκειται για ένα τραγικό τραγούδι, πόνου και αγάπης, στα όρια μιας κοινωνικά ανάλγητης κοινωνίας (και εποχής) που δεν επιτρέπει και δεν αποδέχεται την ανύπαντρη μητέρα, που την στιγματίζει βαθειά και τελεσίδικα καταδικάζοντάς την και φυλακίζοντάς την στο μονίμου γκρίζου χρώματος φόρεμα. Ήθος και έθιμον αλλά και νόμο κοινωνικό που φαίνεται να αποδέχεται η άρχουσα-αριστοκρατική κοινωνία της οποίας γνήσια εκπρὀσωπος (αν μη τι άλλο) είναι η padrona (αφεντικίνα-κυρά) της φτωχής και άμοιρης κόρης που από μέρη μακρινά (ποιος ξέρει πως;) έτυχε στη δούλεψή της να’χει. Και, φευ, είναι η κόρη αυτή, η άμοιρη στον κόσμο, η φτωχή, η απαίδευτη που αποφασίζει να κουρελιάσει τον νόμο, ως άλλη Μήδεια θυσιάζει τον γόνο της το λατρευτό και άπειρα αγαπημένο. Είναι αυτἠ που τους φωνάζει κατάμουτρα: δεν σας φοβάμαι, δεν σας αποδέχομαι, διαφέρω από εσάς, δύναμη και δικαίωμα που μου προσφέρει η θυσία, η προσφορά του γιού μου. Προσφορά όχι σε εσάς (εκτέλεση, θάνατος) αλλά στην απεραντοσύνη της μεγαλόπρεπης θάλασσας, μεγάλη όσο η απόγνωσή μου, όσο η αγάπη μου. Προσφέρω τον γιό μου, όχι σε εσάς, αλλά στο απέραντο ταξίδι που το αιώνιο γαλάζιο θα του προσφέρει. Κάλιο ελεύθερο στην θάλασσα, μακριά μου, παρά μούλικο σε εσάς και δίπλα μου. Η πονεμένη μάνα νανουρίζει το μωρό της για να ξυπνήσει κάποτε, κάπου ελεύθερο και απελευθερωμένο. Τον γιό μου θέλω να σώσω, έτσι και εγώ σωσμένη θα ‘μαι. Όσο για εσάς, σας χαρίζω το γκρίζο, σε εμένα το λευκό ταιριάζει. Θα τολμούσα να πω, αν μου επιτρέπεις, πως πρόκειται για ένα βαθειά ριζοσπαστικό, πολιτικό τραγούδι.
Αυτό βλέπω και ακούω σαν σιγομουρμουρίζω του Angelo το Ninna Nanna και ελπίζω να σ’αρέσει όσο σ΄εμένα αρέσει. Δίχως άλλο είναι ένα τραγούδι που με τρόπο μαγικό φθάνει ίσα στην καρδιά σου, σε αναστατώνει … και αν πράγματι αυτό συμβαίνει, τυχερή θα πρέπει να λογίζεσαι, σίγουρα κάτι θα΄χεις κερδίσει.
Αγαπητή Ρένα, πιεσμένος από την δουλειά μου και τις τρέχουσες ασχολίες (φορολογική δήλωση και αποδείξεις, δική μου και της μητέρας μου συν την δήλωση περιουσιακής κατάστασης που τώρα συντάσσω), σου προσφέρω μια ακριβή μετάφραση, αποφεύγοντας όμως την αναζήτηση κάποιας ομοιοκαταληξίας. Καταφεύγει κανείς σ’ αυτήν για να τονίσει ή και εντείνει την αίσθηση της σημασίας κάποιων λέξεων-εννοιών επί τη βάσει του μέτρου και ίσως του μουσικού ρυθμού. Όμως δεν είμαι ποιητής, γι’αυτό κάτι τέτοιο χρειάζεται χρόνο. Η αναζήτηση μιας ομοιοκαταληξίας, όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι, χρειάζεται χρόνο. Πρέπει να ωριμάσει μέσα σου και εμπρός στα μάτια σου. Σβήνεις, διορθώνεις … και κάποια στιγμή αισθάνεσαι πως (κάτι ίσως) πέτυχες. Σου προσφέρω, πάντως, το μικρό αυτό δώρο, μέσα από την καρδιά μου. Αφέσου στην ακρόασή του και απόλαυσέ το. Δικό σου. Αν θέλεις μπορείς να το δημοσιεύσεις.
...........................................................................................
ιταλικό κείμενο:
Ninna nanna
di Angelo Branduardi
L'ho addormentato nella culla
e l'ho affidato al mare,
che lui si salvi o vada perduto,
e mai più non ritorni da me.
L'hanno detto giù nelle cucine,
la voce ha risalito le scale
e tutta la casa ora lo sa:
ieri notte piangeva un bambino.
L'hanno detto giù nelle cucine
e tutta la casa lo sa
che ieri lei aveva un bambino
e che oggi lei non l'ha più.
Adesso alzati e dillo a me,
lo so che avevi un bambino,
tutta la notte ha pianto e perché
ora tu non l'hai più con te.
L'ho addormentato nella culla
e l'ho affidato al mare,
che lui si salvi o vada perduto
e mai più non ritorni da me.
Adesso alzati, vieni con me,
questa sera andremo in città,
lava le mani, lavati il viso,
metti l'abito grigio che hai.
L'abito grigio non indossò
quella sera per andare in città,
vestita di bianco la gente la vide
davanti a se passar.
La scorsa notte dalla mia padrona,
le ho pettinato i capelli,
poi mio figlio ho addormentato
e l'ho affidato al mare ...
Non lo sapeva certo mia madre,
quando a sè lei mi stringeva,
delle terre che avrei viaggiato,
della sorte che avrei avuto.
L'ho addormentato nella culla
e l'ho affidato al mare,
che lui si salvi o vada perduto
e mai più non ritorni da me.
.........................................................................................
ελληνική μετάφραση:
Νανούρισμα
του Angelo Branduardi
Το κοίμισα στην κούνια του
και το εμπιστεύθηκα στη θάλασσα,
για να σωθεί ή να χαθεί,
ποτέ σε μένα πια να μη γυρίσει.
Το συζητούσαν, κάτω στην κουζίνα,
και η φωνή ανέβηκε τις σκάλες
και τώρα όλοι στο σπίτι ξέρουν:
εχθές, όλη τη νύχτα, έκλαιγε ένα μωρό.
Το συζητούσαν, κάτω στην κουζίνα,
και τώρα όλοι στο σπίτι ξέρουν
ότι εχθές αυτή είχε ένα μωρό
που όμως σήμερα πια δεν έχει.
Σήκω τώρα, πες μου εμένα,
το ξέρω πως είχες ένα μωρό,
έκλαιγε όλη νύχτα
γιατί δεν το’ χεις τώρα πια μαζί σου.
Το κοίμισα στην κούνια του
και το εμπιστεύθηκα στη θάλασσα,
για να σωθεί ή να χαθεί
ποτέ σε μένα πια να μη γυρίσει.
Σήκω τώρα, έλα μαζί μου,
απόψε θα πάμε στην πόλη,
πλύνε τα χέρια σου, πλύνε το πρόσωπό σου,
και φόρεσε το γκρίζο φόρεμα που έχεις.
Δεν φόρεσε το γκρίζο φόρεμα
εκείνη τη βραδιά, στην πόλη να πάει,
ντυμένη στα άσπρα ο κόσμος την είδε
μπροστά του να περνά.
Εχθές το βράδυ ήμουν στο δωμάτιο της κυράς μου,
της χτένισα τα μαλλιά,
ύστερα το παιδί μου κοίμισα
και το εμπιστεύθηκα στη θάλασσα…
Η μάνα μου σίγουρα δεν γνώριζε,
όταν με κράταγε σφιχτά στην αγκαλιά της,
τα μέρη που θα ταξίδευα,
την τύχη που θα είχα.
Το κοίμισα στην κούνια του
και το εμπιστεύθηκα στη θάλασσα,
για να σωθεί ή να χαθεί
ποτέ σε μένα πια να μη γυρίσει.
....................................................................................
άκουσε και αυτά:
. http://www.youtube.com/watch?v=oh9_jdmcAhY ..... Mary Hamilton di Joan Baez
. http://www.youtube.com/watch?v=YmeRaAD6Wxg&feature=watch_response ..... (scottish traditional)
...................................................
στίχοι του '' Mary Hamilton'':
Mary Hamilton
Word is to the kitchen gone,
and word is to the Hall
And word is up to Madam the Queen,
and that's the worst of all
That Mary Hamilton has borne a babe
To the highest Stuart of all
Oh rise, arise Mary Hamilton
Arise and tell to me
What thou hast done with thy wee babe
I saw and heard weep by thee
I put him in a tiny boat
And cast him out to sea
That he might sink or he might swim
But he'd never come back to me
Oh rise arise Mary Hamilton
Arise and come with me
There is a wedding in Glasgow town
This night we'll go and see
She put not on her robes of black
Nor her robes of brown
But she put on her robes of white
To ride into Glasgow town
And as she rode into Glasgow town
The city for to see
The bailiff's wife and the provost's wife
Cried Alack and alas for thee
You need not weep for me she cried
You need not weep for me
For had I not slain my own wee babe
This death I would not dee
Oh little did my mother think
When first she cradled me
The lands I was to travel in
And the death I was to dee
Last night I washed the Queen's feet
And put the gold in her hair
And the only reward I find for this
The gallows to be my share
Cast off cast off my gown she cried
But let my petticoat be
And tie a napkin round my face
The gallows I would not see
Then by them come the king himself
Looked up with a pitiful eye
Come down come down Mary Hamillton
Tonight you will dine with me
Oh hold your tongue my sovereign liege
And let your folly be
For if you'd mind to save my life
You'd never have shamed me here
Last night there were four marys
tonight there'll be but three
It was Mary Beaton and Mary Seton
And Mary Carmichael and me.
http://youtu.be/oh9_jdmcAhY
για μια καλύτερη ακρόαση:
http://www.youtube.com/watch?v=kUystgrFziQ
ιταλικοί στίχοι:
Ninna nanna
di Angelo Branduardi
L'ho addormentato nella culla
e l'ho affidato al mare,
che lui si salvi o vada perduto,
e mai più non ritorni da me.
L'hanno detto giù nelle cucine,
la voce ha risalito le scale
e tutta la casa ora lo sa:
ieri notte piangeva un bambino.
L'hanno detto giù nelle cucine
e tutta la casa lo sa
che ieri lei aveva un bambino
e che oggi lei non l'ha più.
Adesso alzati e dillo a me,
lo so che avevi un bambino,
tutta la notte ha pianto e perché
ora tu non l'hai più con te.
L'ho addormentato nella culla
e l'ho affidato al mare,
che lui si salvi o vada perduto
e mai più non ritorni da me.
Adesso alzati, vieni con me,
questa sera andremo in città,
lava le mani, lavati il viso,
metti l'abito grigio che hai.
L'abito grigio non indossò
quella sera per andare in città,
vestita di bianco la gente la vide
davanti a se passar.
La scorsa notte dalla mia padrona,
le ho pettinato i capelli,
poi mio figlio ho addormentato
e l'ho affidato al mare ...
Non lo sapeva certo mia madre,
quando a sè lei mi stringeva,
delle terre che avrei viaggiato,
della sorte che avrei avuto.
L'ho addormentato nella culla
e l'ho affidato al mare,
che lui si salvi o vada perduto
e mai più non ritorni da me.
...........................................................
ελληνική μετάφραση:
Νανούρισμα
του Angelo Branduardi
Το κοίμισα στην κούνια του
και το εμπιστεύθηκα στη θάλασσα,
για να σωθεί ή να χαθεί,
ποτέ σε μένα πια να μη γυρίσει.
Το συζητούσαν, κάτω στην κουζίνα,
και η φωνή ανέβηκε τις σκάλες
και τώρα όλοι στο σπίτι ξέρουν:
εχθές, όλη τη νύχτα, έκλαιγε ένα μωρό.
Το συζητούσαν, κάτω στην κουζίνα,
και τώρα όλοι στο σπίτι ξέρουν
ότι εχθές αυτή είχε ένα μωρό
που όμως σήμερα πια δεν έχει.
Σήκω τώρα, πες μου εμένα,
το ξέρω πως είχες ένα μωρό,
έκλαιγε όλη νύχτα
γιατί δεν το’ χεις τώρα πια μαζί σου.
Το κοίμισα στην κούνια του
και το εμπιστεύθηκα στη θάλασσα,
για να σωθεί ή να χαθεί
ποτέ σε μένα πια να μη γυρίσει.
Σήκω τώρα, έλα μαζί μου,
απόψε θα πάμε στην πόλη,
πλύνε τα χέρια σου, πλύνε το πρόσωπό σου,
και φόρεσε το γκρίζο φόρεμα που έχεις.
Δεν φόρεσε το γκρίζο φόρεμα
εκείνη τη βραδιά, στην πόλη να πάει,
ντυμένη στα άσπρα ο κόσμος την είδε
μπροστά του να περνά.
Εχθές το βράδυ ήμουν στο δωμάτιο της κυράς μου,
της χτένισα τα μαλλιά,
ύστερα το παιδί μου κοίμισα
και το εμπιστεύθηκα στη θάλασσα…
Η μάνα μου σίγουρα δεν γνώριζε,
όταν με κράταγε σφιχτά στην αγκαλιά της,
τα μέρη που θα ταξίδευα,
την τύχη που θα είχα.
Το κοίμισα στην κούνια του
και το εμπιστεύθηκα στη θάλασσα,
για να σωθεί ή να χαθεί
ποτέ σε μένα πια να μη γυρίσει.
.............................................................................
………………………………………………………………………………
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου