Η πατερίτσα μου Στιγμές στιγμές είναι όμορφη η ζωή. Να όπως σήμερα ας πούμε. Σταμάτησα τη θάλασσα μέσα Νοέμβρη. Γράφτηκα Κολυμβητήριο . Πάω (με πάνε, χαρά στο κουράγιο τους) κάθε μέρα, κάθε μέρα , κάθε μέρα . Κάνω υπομονή τρία χρόνια (από τότε που με χτύπησε ο παππούς-οδηγός με το αμάξι του, εγώ πεζή) μήπως και αποφύγω δεύτερο χειρουργείο.
Σήμερα λοιπόν, συνάντησα ένα παλικάρι.
Θα μπορούσε νάταν γιος μου, με πολύ πολύ πιο σοβαρό πρόβλημα από μένα , τον θυμόμουν σε αναπηρικό καροτσάκι. ΄Επειτα από τρία χρόνια κι αυτός , με μία πατερίτσα. ΟΡΘΙΟΣ ! Δεν πάει με το ανσασέρ , πάει από τις σκάλες για εξάσκηση. Κανένας γιατρός δεν του έδινε ελπίδα ότι θα σταθεί στα πόδια του . Αυτός εκεί με υπομονή και επιμονή .
'Εβαζε τα παπούτσια του, σήκωσε το κεφάλι του , ένας ΗΛΙΟΣ έλαμψε με το χαμόγελό του. -Μη τα παρατάς, το νερό κάνει θαύματα -Και ο πόνος; Πότε θα πετάξω αυτό εδώ το πράγμα και του δειχνω την πατερίτσα μου -Ξέρεις τί κάνει αυτή ? Δώστη μου να σου δείξω
Την ξεκουμπώνει , πιάνει το κομμάτι με τις τρύπες, το φέρνει στο στόμα του ..... και μένει όλος ο κόσμος εκεί στη γραμματεία ΑΦΩΝΟΣ, με τη ΜΟΥΣΙΚΗ που έβγαζε η φλογεροΠΑΤΕΡΙΤΣΑ μου από τον υπέροχο Γιώργο! Από σήμερα θαρρώ πως ΤΗΝ αγαπάω περισσότερο. Κρατώ όργανο Μουσικής και δεν τόξερα !!!! Στιγμές στιγμές είναι όμορφη η ζωή.
Μουσική, στίχοι: Σταμάτης Κραουνάκης Ερμηνεύει ο Κώστας Μπουγιώτης, από το δίσκο του Σταμάτη Κραουνάκη " Η λειτουργία των πόλεων" που κυκλοφόρησε το 2014. Στο πιάνο ο Άρης Βλάχος.
Έχω ένα διαμάντι δικό μου, βαθιά κρυμμένο δίπλα στην καρδιά, των ματιών σου η φωτιά το ξέρει μόνο, αντέχω στον πόνο, τον έχω από παιδί σχεδόν.
Έχω ένα καράβι δικό μου, λουστραρισμένο με βαριά σκουριά, στο βυθό τα παιδιά το βρήκαν σ' άλλο χρόνο, τυχερή βραδιά. Άστραφταν όλα για σένα μόνο.
Έχω ένα μαχαίρι δικό μου, με ασήμια μαύρα και πέτρες, το 'χω να φοβίζω τους κλέφτες, στα κλειδιά μαζί φυλαχτό μου. Σ' αγαπώ σαν εαυτό μου.
Έχω ένα φεγγάρι δικό μου, το 'δεσα ψηλά στο ταβάνι, λίγο συντροφιά να μου κάνει, πριν δοθώ στην αρμύρα ενός ώμου. Σ' αγαπώ σαν εαυτό μου.
Έχω ένα τραγούδι δικό μου, το 'λεγε ένας κήπος στην Κρήτη, σκόνη απ' του παππού μου το σπίτι, πρώτο Σάββατο ερωτικό μου. Σ' αγαπώ σαν εαυτό μου.
Έχω μια ελπίδα κρυμμένη, του έρωτα ταμένη για πάντα, φιλιά δικά σου την ποτίζουν στη βεράντα, που ακόμα - ακόμα ελπίζουν.
Στίχοι: Μάνος Χατζιδάκις Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις Ερμηνεία: Μάνος Χατζιδάκις Απο το δίσκο Η Εποχή της Μελισσάνθης.
Συ που θα πας ... Σςς μη μιλάς, Συ που θα πας σε μια άλλη γη.... αύριο πρωί... μη μ' αρνηθείς... Τι προσπαθείς; Να σταματήσω τη στιγμή. Μας προσπερνά, δεν ωφελεί. μη φεύγεις, μείνε...
Δεν μπορώ. Ο χρόνος φεύγει Όχι εγώ ...
Ανέβα πάνω στο λεπτό, στον λεπτοδείχτη. Κράτα γερά.
Τα χέρια μου είναι παγερά, δεν το βαστώ ... Συ κράτα τούτη τη στιγμή, του ρολογιού τον χτύπο. και φκιάξε ατέλειωτο ρυθμό... και φκιάξε ατέλειωτο χορό...
Είσαι εδώ; Ούτε κι εγώ.. Πού είσαι, πες μου; Εδώ μακριά σου ...
Έφυγε κι όλας η στιγμή οριστικά. Και γίναν όλα διαφορετικά. Κι εγώ κι εσύ... κι εγώ κι εσύ... γίναμε κιόλας μουσική... τυραννική... σκοτεινή... παντοτινή... μια μουσική... εγώ κι εσύ... εγώ κι εσύ...
Αποποιούμαι την οικειοποίηση του μουσικού περιεχομένου του βίντεο. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν και αποδίδονται στους δημιουργούς.
(Τα βιντεο και οι φωτογραφιες ειναι μονο δικες μου)
Ήταν 21 Γενάρη 1989.
Εννιά χρόνια φιλαράκια τότε..
Θα γίνουμε και κουμπάροι , είπαμε.
Ήρθες με σακάκι στο Δημαρχείο.
Για πρώτη φορά στη ζωή σου σακακι , τη μέρα κείνη.
Ο Γιαννάκης Σου με το χεράκι στη μύτη παρατηρεί....
.....
Κοιτάζω αυτές τις φωτογραφίες απόψε
.....
Ερηνάκι με φώναζες
Στους τοίχους μου τα δώρα σου...
Το φιλί , η φωτογραφία του Robert Doisneau πιάνει μισό τοίχο
τον άλλο μισό... η ΜΠΛΕ , που ήξερες πόσο μάρεσε..
Με το που βγηκα απο τον κινηματογραφο και σε πηρα τηλεφωνο αδιαφορωντας για την ωρα
σε ρωτω
Ποια ταινια ειδα;;;
Την Αμελι , μου ειπες με τη μια, χωρις να σου εχω πει τιποτα πριν..
Το δωρο Σου στην Παναγιωτα, μια Πρωτοχρονια ...ακομα θυμαται μετα απο 20 χρονια τον τροπο που της παρουσιασες το βιβλιο Ζουμ...τη μαγεψες και μενα μαζι για μια ακομα φορα
...
Εκανες και φεις "Να γίνουμε φίλοι . . Πώς το βρίσκεις ;"μου εγραψες
Ξεκαρδισμενη στα γελια σου τηλεφωνω Ημουν η πρωτη διαδυκτιακη "φιλη" σου
Αυτη τη χρονια , τα καταφερε ο Βαγγελης και μας μαζεψε σε κεινο το ταβερνακι στους Αμπελοκηπους.
Ολη σχεδον τη γαλαρια της ΟΙΕΛΕ της δεκαετιας του 80..λειπαν καποιοι.
Τσιαγκλης, Κωσταρακος, Φυσακις, Αγγελος, Κουτουλιδης, Βοζικακης, Ελενακι, Νιτουλα, Τασια , σας τραβαγα φωτογραφιες...χαιροσουν...
Ησουν καλα. ΗΣΟΥΝ ΚΑΛΑ.
Στα μηνυματα σου τις εστειλα και τις 50 φωτογραφιες....
Τηλεφωνηθηκαμε. Της αποθηκευσες.
ΗΣΟΥΝ καλα
Ηταν η πρωτη φορα που δεν σου τηλεφωνησα στη γιορτη σου
Δεν ημουν στα καλα μου εγω
Σιγα μη μου παραπονιοσουν
Βαριομαστε και οι δυο τα "γιατι δεν με πηρες" χρονια τωρα το σχολιαζαμε αυτο που λεει ο περισσοτερος κοσμος στα "αργοπορημενα ραπορτα"...
.....
Η φωνη της Νανακας μας σημερα....
Ρενα δεν σε πηρα για καλο......
...................................................
Δεν είναι τυχαίο, που η μοίρα διάλεξε να σε ταξιδέψει
στον ανεξερεύνητο κόσμο του σύμπαντος, που τόσο έψαχνες κι' αγαπούσες,
μ' ένα υπέροχο, τεράστιο φεγγάρι, σπάνια τόσο φωτεινό,
που θα φωτίζει το δρόμο του αιώνιου ταξιδιού σου.
Πάντως εμείς θα εξακολουθούμε ν' αντλούμε φως γνώσης, απ' αυτά που έλεγες και έγραφες κι' έτσι θα νοιώθουμε ότι είσαι .... κάπου ανάμεσά μας. Καλό σου ταξίδι ....
Βάσω, η γυναίκα του παιδικού σου φίλου, Νίκου Ανδρουλακάκη.
Έμεινα
άφωνος με το νέο. Ήταν δυνατός φίλος και συζητητής. Εγώ με τις
θεολογικές μου εξάρσεις κι εκείνος εγκρατής καβαλάρης της φυσικής.
Ονειρεύτηκε την κατάργηση των Θρησκευτικών γράφοντας στην "Αργώ" κι όταν
του απάντησα από πολύ αριστερά τον συνάντησα μια Μ. Πέμπτη κάτω από το
Σταυρό στην εκκλησία που έψελνα με πολλή συγκίνηση. Από τότε γίναμε
άσπονδοι φίλοι. Είμαι περήφανος για τέτοιους φίλους που είχα στην
εκπαιδευτική μου ζωή. Να τον αναπαύει ο Θεός και να βρεί την αγαπημένη
μου Αλόη Σιδέρη να συνεχίζει τις συζητήσεις του.
Καλο ταξιδι στον πιο αγαπημενο καθηγητη που ετυχε να εχω την τιμη να με διδαξει. Ο Ανδρέας Κασσέτας
ηταν ενας απο τους τελευταιους ρομαντικους και ισως απο τους λιγους
αναντικαταστατους ανθρωπους που εχω γνωρισει. Σε ευχαριστω πολυ δασκαλε.
...Αυτο
το αμαξι που μας πήγαινες βόλτα μπουλουκια στους λόφους της φιλοθεης,
το ταμπλό του γεματο κιμωλιες που εγραφες τις σκέψεις της στιγμής ....
"Μεταξωτος άνθρωπος"....
Σε ευχαριστω που σε γνωρισα, ευχομαι να συναντήσεις την Θέκλα σου.
Πέθανε ο γητευτής της Φυσικής, Ανδρέας Κασσέτας
Ηλίας Κανέλλης | ΤΑ ΝΕΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 20:30 |
Ο Ανδρέας Κασσέτας
Πέθανε ο γητευτής της Φυσικής, Ανδρέας Κασσέτας
«Ταξιδευτής των μαθητικών ονείρων, παραγωγός διανοητικής ηδονής,
συνδύαζε τη Φυσική με τη λογοτεχνία». Έτσι μιλούσαν οι φίλοι του Ανδρέα
Κασσέτα, που το πρωί της Κυριακής άφησε την τελευταία πνοή του, έπειτα
από μάχη με τον καρκίνο.
Φυσικός, που δίδαξε σε χιλιάδες μαθητές,
αλλά και καθηγητές, σε εκλαϊκευμένη μορφή την επιστήμη του, ο Ανδρέας
Κασσέτας ήταν το πρότυπο του στρατευμένου ανθρώπου σε ό,τι λάτρευε. Και
κυρίως λάτρευε την πνευματική καλλιέργεια και τη φυσική. Είχε γεννηθεί
στο Κουκάκι το 1944, από νωρίς αφιερώθηκε στην αγαπημένη του επιστήμη
και, τη μακρά πορεία στο δημόσιο σχολείο, δίδαξε Φυσική σε χιλιάδες
μαθητές Γενικού Λυκείου - τα τελευταία χρόνια στην Ιόνιο Σχολή της
Φιλοθέης. Την τελευταία δεκαετία διετέλεσε επιμορφωτής περίπου δύο
χιλιάδων εκπαιδευτικών.
Συγγραφέας πολλών βιβλίων για τη διδακτική
της φυσικής, αλλά και κειμένων που επιχειρούσαν το πάντρεμα φυσικής και
λογοτεχνίας, ο Ανδρέας Κασσέτας διεκδικούσε πάντα μια ανοιχτή,
δημοκρατική κοινωνία, που χάρη στη γνώση θα γκρεμίζει σύνορα. Σε ένα
κείμενό του, γραμμένο για να υποδεχτεί το 2014, που θα μπορούσε να έχει
γράψει σήμερα για να υποδεχτεί το 2016, ευχόταν τα εξής:
«[...]
Ποιότητα και ποσότητα ζωής με την υγεία σε βασική προτεραιότητα και μια
όσο γίνεται πιο αρμονική συνύπαρξη με τα άλλα ανθρώπινα πλάσματα -
φυσικούς, χημικούς, Ασιάτες, Έλληνες, Αλβανούς, Ρομά, ομοφυλόφιλους,
σκουρόχρωμους, ανοιχτόχρωμους, μαθηματικούς, Αφρικανούς, πλατωνιστές,
εραστές, συζύγους, θεοσεβούμενους, μαθήτριες Λυκείου και μαθητές,
αριστοτελικούς, εβραίους, ασεβείς, σκεπτόμενους που αντιδικούν για την
έννοια μάζα και για την αρχική φάση, Χιλιανούς, Παλαιστίνιους ,
γουντιαλενικούς, Βαλκάνιους, ποιητές, παιδιά που αφήνουν τα κόκκινα
μπαλόνια να ανεβαίνουν στον ουρανό, μουσικούς, βιολόγους,
Νοτιοευρωπαίους και Βορειοευρωπαίους, και όχι μόνο - αλλά και με
πλάσματα της βιόσφαιρας του ίδιου πλανήτη για το οποία η οργάνωση
λεπτονίων και κουάρκ δεν συγκροτεί άνθρωπο και εννοώ ανάμεσα σε άλλα τις
καρακάξες του Αλίμου σαν αυτή που έχει σήμερα προσγειωθεί στο δικό μου
μπαλκόνι, τα ψαρόνια των Αμπελοκήπων, τα αγαπημένα σκυλιά και τις τόσο
προσφιλείς σε μένα γάτες».
Τηλεφώνημα στον παράδεισο.
-Τον Ανδρέα παρακαλώ
-Συγγνώμη δεν μπορεί τώρα παίζει σκάκι με τον Νεύτωνα.
-Καλά πείτε του σας παρακαλώ ότι περίμενα να τον δω πριν φύγει και ότι του χρωστάω ένα ευχαριστώ.
Τι
μερα ηταν οταν....θα ρωτουσε, και ολοι θα λεγαν Κυριακη. Μαλλον τοσο
γνωστο εχει γινει πλεον, αλλωστε δεν ειναι κρυφο. Ενας ανθρωπος που δεν
ειχα την ευκαιρια να γνωρισω περισσοτερο κιομως το διαστημα αυτο των δυο
χρονων εφτασε για να μπορεσω μαζι του να δω ολοκληρο τον κοσμο
διαφορετικα και ισως να τον εκτιμησω περισσοτερο, απεβιωσε. Λενε πως
οταν τελικα χανεις κατι συνειδητοποιεις ποσο το εκτιμουσες και ποσο
πολυτιμο ηταν για σενα, αλλα δε νομιζω να υπηρξε μερα που καποιος
να μην εκτιμουσε αυτο τον σπουδαιο ανθρωπο οσο του αξιζε. Εναν ανθρωπο
που εντυπωσιαζοταν σαν μικρο παιδι με ενα κλωναρι κουτσουπιας και που
για εκεινον ειχε στ'αληθεια σημασια ακομα και το χρωμα κιμωλιας που θα
χρησιμοποιουσε. Εναν ανθρωπο που μου διδαξε πως η διαφορετικοτητα
καποιου ειναι προσον, αρκει να εχει μερακι να υποστηριξει με τον δικο
του, διαφορετικο τροπο, αυτο που αγαπαει στ'αληθεια. Δεν ηθελα να φτασει
αυτη η μερα για να κανω μια αφιερωση στον κ. Κασσετα και πολυ πιθανον
ουτε και ο ιδιος να το ηθελε καθως ηταν μετριοφρων. Παροτι ολες αυτες οι
αφιερωσεις που αποφασισαν να κανουν ολοι στον Δασκαλο τωρα που αυτος
εχει φυγει, μπορει να φανταζουν ανουσιες καθως ποτε ισως να μην τις
διαβασει...εχουν στην πραγματικοτητα πολυ μεγαλη σημασια γιατι καλουν
εμας τους ιδιους να σκεφτουμε πως για καποια ατομα οπως ο κ. Αντρεας
αξιζει να προσπαθησουμε να γινουμε καλυτεροι. Και ακομα και αν σε λιγους
μηνες, οταν θα εχουμε μεγαλωσει...οπως ελεγε, ολα αυτα εχουν ξεχαστει, ο
τροπος που μας εκανε να αγαπησουμε τη φυσικη, οι ατακες του και εκεινο
το σακακι γεματο κιμωλια δε θα ξεθωριασει ποτε απο το νου μας. Ο
μοναδικος χαρακτηρας του θα μεινει για παντα χαραγμενος στις καρδιες μας
και πραγματι αν υπηρχε τροπος να του δειξουμε τωρα πως πετυχε στο να
μας κανει να πιστεψουμε στους εαυτους μας και να γινουμε καλυτεροι
ανθρωποι ισως να το καναμε, δινοντας του λιγη ακομα χαρα για τα "μωγα"
του. Απ' οτι φαινεται ομως θα αρκεστουμε στις δυνατοτητες μας μεχρι
να...τον ανταμωσουμε ξανα. Ποια ειναι η απαντηση στην
ερωτηση..27..12...15...θα ρωτουσε, και ολοι θα λεγαν η μερα για μια νεα
αρχη, γιατι ετσι ακριβως θα το ηθελε. Καλο ταξιδι δασκαλε....
Σ' ευχαριστούμε Ανδρέα Κασσέτα για αυτά που μας ενέπνευσες.
Elina Chiotiη
φωτογραφία είναι από τα χρόνια μας..., σαν να τον βλέπω στον πίνακα με
αυτή τη μπλούζα και σηκωμένα τα μανίκια ... αυτό που θυμάμαι
χαρακτηριστικά, " το πανεπιστήμιο είναι μια ωραία ιστορία...!"
Έφυγε ο Ανδρέας Κασσέτας σήμερα Κυριακή 27/12/15 το πρωί.
Καλό ταξίδι Δάσκαλε, καλό ταξίδι φίλε.
Σ'ευχαριστώ για την ύπαρξή σου, για το παράδειγμά σου και όσα έμαθα από σένα. Ο ιστότοπός σου http://users.sch.gr/kassetas/ , φωτεινό καταφύγιο.
Για σου Δάσκαλε.
Ο Ανδρέας ήταν Δάσκαλος. Δάσκαλος Φυσικής. Μέχρι τον Νοέμβριο του 2015, μέσα στην τάξη.
Οι μαθητές του, όταν σαραντάρηδες πια φυσικοί, με
κοιλίτσες και τα μαλλιά ν’ ασπρίζουν, τον απαντούσαν στα συνέδρια, τις
ημερίδες, τα σεμινάρια, τον προσφωνούσαν με το ενθουσιαστικό «για σου Δάσκαλε!».
Αυτός ψηλός, πάντα κομψός, με καπαρντίνα, μακρύ κασκόλ και τα μαύρα
μακριά μαλλιά του ν’ ανεμίζουν, κοίταζε απολογητικά τις κοπέλες που τον
περιέβαλαν και αντιμετώπιζε τους «ώριμους» μαθητές του, με ένα
χαμηλόφωνο «κρύβε λόγια». Μ’ αυτό το «κρύβε λόγια», ο Ανδρέας διεκδικούσε επίμονα θέση στην ενδεκάδα και όχι το ρόλο “σοφού” προπονητή στον πάγκο.
Γεννήθηκε στο Κουκάκι, κάτω απ’ την Ακρόπολη, κάπου εκεί
κοντά στα Δεκεμβριανά, με πατέρα τον Γιάννη από τη Σμύρνη και μητέρα τη
Γλυκερία από την Προύσα. Έμεινε πολύ μικρός ορφανός με δυο ακόμα
μικρότερα αδέρφια και τη Γλυκερία μάνα-κουράγιο. Το Δημοτικό και το
Γυμνάσιο τα έβγαλε στο Κουκάκι. Τα κατάφερνε στα γράμματα, αφού στο
Δημοτικό «πήδηξε» τάξη. Φυσική σπούδασε στην Αθήνα και Σχετικότητα το
1972-1973, στο Παρίσι.
Από φοιτητής έμαθε το «διδάσκω Φυσική» στις αίθουσες
των φροντιστηρίων των νοτίων προαστίων και του κέντρου. Το αυθεντικό
ενδιαφέρον του για τη Φυσική τον απέτρεψε, αντίθετα με την πλειοψηφία
των ομοτέχνων του, από τη στεγνή κωδικοποίηση των φυσικών εννοιών.
Αντίθετα, οι απορίες του για τη Φυσική, τον παρώθησαν στην αναζήτηση της
ιεράρχησης των εννοιών και στην ανάδειξη της εσωτερικής τους συνοχής.
Η ίδια παρώθηση τον οδήγησε να σκάψει ατα "ορυχεία" της Ιστορίας
της Επιστήμης. Μοναχικά, χωρίς σχετικό ισχυρό παράδειγμα στην Ελλάδα του
πρώιμου 1970. Έτσι οικοδόμησε το ιδιαίτερο διδακτικό προφίλ του, που
απέδωσε στο μάθημα Φυσική τα πολιτισμικά του χαρακτηριστικά.
Ένα διδακτικό προφίλ που εντασσόταν στο πολιτιστικό ρεύμα που το αποκαλούν «Μάης του ‘68». «Αυτό το αεράκι»
από το ‘68 φούσκωνε και τα πανιά της μοτοσυκλέτας του προς τα ιδιωτικά
σχολεία της Αθήνας και του Πειραιά, όταν μια φορά την εβδομάδα
τα επισκεπτόταν ως πρόεδρος του ΣΙΕΛ, τη δεκαετία του 1990. Η ίδια αύρα
του ’68 τον συνήγειρε μέχρι και πρόσφατα που, χωρίς να προστατεύει την
πλάτη του κάποια θεσμική τήβεννος, υπερασπιζόταν τους φυσικούς της
τάξης, όποτε ένοιωθε ότι συκοφαντούνταν.
Οι παλαιοί μαθητές του μαρτυρούν στο διαδίκτυο έναν δάσκαλο σαν τον “oh captain my captain” του «Κύκλου των Χαμένων Ποιητών».
Αυτόν τον δάσκαλο-γητευτή υπερασπιζόταν ο Ανδρέας στα συνέδρια και τις
ημερίδες Ιστορίας και Διδακτικής Φυσικών Επιστημών. Και όποτε το
πετύχαινε, ενθουσιαζόταν και μετέδιδε τον ενθουσιασμό του και στους
συνέδρους. Βασικός του αντίπαλος, ο περιορισμένος συνεδριακός χρόνος
ομιλίας. Και όποτε ο εκάστοτε πρόεδρος επιχειρούσε να τον
εγκιβωτίσει στα καθορισμένα χρονικά περιθώρια, αυτός ψώνιζε χρόνο με το
“αφελές” αλλά και αφοπλιστικό:
«τώρα που αρχίσαμε να ζεσταινόμαστε;».
Έτσι, οι συνεδρίες με τον Ανδρέα ομιλητή, εξελίσσονταν πάντα σε γιορτή.
Ο Ανδρέας διάβαζε σχολικά εγχειρίδια Φυσικής απ’ όλες
τις χώρες του κόσμου. Η προσωπική του συλλογή ξεκινά από τα από τα
προφανή Αγγλοσαξωνικά και Γαλλικά και φτάνει στα Ουγγρικά, τα Τούρκικα
και τα Κινέζικα εγχειρίδια. Τα αντιμετώπιζε ως τεκμήρια εξειδίκευσης των
Αναλυτικών Προγραμμάτων Φυσικής σε κοινωνίες με διαφορετικά πολιτισμικά
χαρακτηριστικά, αλλά και ως πεδίο καταγραφής και σύγκρισης των
διαφορετικών ορολογιών που επέλεξαν οι τοπικές επιστημονικές κουλτούρες
για να ενσωματώσουν τις φυσικές έννοιες. Σ’ αυτό το εγχείρημα
εξυπηρετήθηκε από την ευκολία του στα Αγγλικά και τις Λατινογενείς
γλώσσες, αλλά κυρίως διότι αντιμετώπισε τα κείμενα των εγχειριδίων ως
γλωσσικά σύμβολα που έπρεπε να αποκωδικοποιηθούν με κλειδί την
παγκόσμια γλώσσα των μαθηματικών αναπαραστάσεων και εφόδιο τη ισχυρή
διαίσθησή του ως φυσικός. Τα τελευταία χρόνια βέβαια, μακάριζε και τον μεταφραστή τηςGoggle.
Ο Ανδρέας διάβαζε και «εξωσχολικά» βιβλία. Έβλεπε και ταινίες.
Αυτή την αγάπη την διέχεε και στους κάθε ηλικίας μαθητές του. Ένας από
αυτούς, στη φάση που ζητούσε γήινα επιχειρήματα για να συμμεριστεί
τέτοιου είδους ενδιαφέροντα, τον ρώτησε: «κύριε, καλά είναι να διαβάζεις εξωσχολικά βιβλία, αλλά αυτά βοηθάνε καθόλου ώστε να σε προσέχουν τα κορίτσια;». Και ο Ανδρέας: «με τα βιβλία και τις ταινίες κέρδισα φίλους. Με τα κορίτσια τα πράγματα είναι πιο σύνθετα».
Ο Ανδρέας και διάβαζε, αλλά και έγραφε.
Ξεκίνησε το 1972 με το «Λύνοντας Ασκήσεις Φυσικής» (με τον Σπύρο Οικονόμου).
Το βιβλίο ήταν “διαφορετικό” ξεκινώντας απ’ το εξώφυλλό. Το σχεδίασε,
ακολουθώντας το ψυχεδελικό ύφος της popκουλτούρας του τέλους του 1960,
ένας μαθητής του στο φροντιστήριο. Οι εκφωνήσεις και οι ορισμοί
διατυπώνονταν στην καθαρεύουσα ενώ οι συλλογισμοί στη δημοτική, «γιατί στη δημοτική σκεπτόμαστε». Το δεύτερο, όλο στη δημοτική, εκδόθηκε το 1973 με τίτλο «η Φυσική και οι Φυσικοί» και είχε εξώφυλλο μια φωτογραφία που τράβηξε ο ίδιος στο Παρίσι.
Επιστρέφοντας από το Παρίσι, βρήκε πρόσκληση να συναντήσει τον τραγικό
Μπάμπαλη στη Γενική Ασφάλεια. Αποστασιοποιούμενος από “αντιστασιακές
περγαμηνές”, αφηγείται: «υπέθεσα ότι ανακάλυψαν πως η προμετωπίδα του
βιβλίου αποτελούσε, χωρίς να αναφέρεται, απόσπασμα από τη
“Διαλεκτική της Φύσης” του Έγκελς. Ο Μπάμπαλης όμως ζητούσε επίμονα
εξηγήσεις για το πώς μπορεί να ταιριάξουν Φυσική και δημοτική». Τον ίδιο τίτλο (η Φυσική και οι Φυσικοί) απέδωσε και στη δημοφιλέστερη ιστοσελίδα των φυσικών της εκπαίδευσης, την οποία ανέβασε στο διαδίκτυο στις αρχές του 2000.
Τα βιβλία που αντιπροσώπευσαν την άποψή του για το
μάθημα Φυσική εκδόθηκαν ως διδακτικά εγχειρίδια από τον ΟΕΔΒ το 1985 και
το 1986. Πρώτα η «Φυσική, Α Τάξη Ενιαίου Πολυκλαδικού Λυκείου» με
συν-συγγραφείς τους Σταμάτη Μουρίκη, Νίκο Δαπόντε και Μανώλη Σκιαθίτη
και τον επόμενο χρόνο η «Φυσική, Β Τάξη Ενιαίου Πολυκλαδικού Λυκείου»,
μαζί με τους Σταμάτη Μουρίκη και Νίκο Δαπόντε. Αυτά τα εγχειρίδια, που
υποστηρίχθηκαν δυναμικά από την ίδιο σε ημερίδες σ’ όλη τη χώρα και
αγκαλιάστηκαν από τους πιο δραστήριους δάσκαλους των Λυκείων, ανέδειξαν
τα όρια μια φιλόδοξης διπλής εκπαιδευτικής στόχευσης. Το να διδάσκεται
δηλαδή η Φυσική με σεβασμό και χωρίς εκπτώσεις στη θετικιστική
επιστημολογία της και ταυτόχρονα να διανθίζεται με στοιχεία του
ευρύτερου ανθρώπινου πολιτισμού, όπως τα ταξίδια στην Ιστορία των
Επιστημών, οι βόλτες στις φυσικές έννοιες καβάλα στις πλάτες του Οβελίξ,
οι περίπατοι στα πλακόστρωτα του Φιλοπάππου τα φιλοτεχνημένα από τον
Πικιώνη με ηλιακές ακτίνες και ο διάπλους των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων,
όπως “στρέφει ο μπούσουλας” του Νίκου Καββαδία.
Τα επόμενα συγγραφικά του εγχειρήματα επιδίωξαν την
εξοικείωση του ευρύτερου αναγνωστικού κοινού με την Επιστήμη, με όχημα
τον αφηγηματικό λόγο. Έτσι προέκυψαν τα δημοφιλή βιβλία «Το Φάντασμα του Λεονάρντο» το 1989, «η Άρκτος, η Πρέσπα, η Παρασκευή» το 1992 και το 2000 το «και της προτείνει μια βόλτα».
Την ίδια δεκαετία συνέθεσε τρία μονόπρακτα για σχολικό θέατρο, με
περιεχόμενο τη Φυσική, μοναδικά στο είδος τους στην Ελλάδα. Τα έργα «η Ποίηση στο Εδώλιο, μαζί και η Σελήνη», «το Αγγλικό Εκείνο Μήλο» και οι Εξομολογήσεις ενός Λάστιχου»,
αποτελούν πρόσφορο υλικό για τους εκπαιδευτικούς που θέλουν να περάσουν
τη Φυσική από τις τάξεις και τα εργαστήρια, στις αίθουσες εκδηλώσεων
των σχολείων.
Την ίδια επίσης περίοδο, μετέφρασε το βιβλίο «Τα Μαθηματικά και ο Εγκέφαλος», των Changeux &Connes (1995) -μαζί με τους Σ. Μάκρα και Σ. Μανουσέλη- και τη «Μπανιέρα του Αρχιμήδη» τωνOrtoli & Witkowski (1997).
Τις διδακτικές του απόψεις, με έμβλημα το «να πάρουμε το λάθος αγκαλιά», τις συνόψισε στα δυο πιο πετυχημένα βιβλία Διδακτικής Φυσικών Επιστημών στη χώρα.
Το 2000, στο «Το μακρόν Φυσική προ του βραχέως Διδάσκω» και το 2004, στο «πιο ώριμο» όπως εκτιμούσε, «Το Μήλο και το Κουάρκ». «Μήλο και Κουάρκ» αποκαλούσε και το τελευταίο αυτοκίνητο που οδήγησε, αφού το αγόρασε με τα εκδοτικά δικαιώματα του βιβλίου.
Οι διδακτικές του απόψεις, τα αφηγηματικά του εγχειρήματα
με αντικείμενο τον Φυσικό Κόσμο, τα διδακτικά εγχειρίδια στα οποία
συνέβαλε εμβληματικά, οι ατέλειωτες ώρες μελέτης της βιβλιογραφίας,
κυρίως όμως το ανεπανάληπτο διδακτικό αλλά και προσωπικό του
ταπεραμέντο, συνοψίζονται και αναγνωρίζονται με αναφορά στο μικρό του
όνομα.
Αυτό που λέμε «ο τρόπος του Ανδρέα».
Και αυτός ο τρόπος μοιάζει να παραμένει αγέραστος.
Αφού ακουμπάει πάνω στη δικιά του χαμηλόφωνη αποστροφή: «κρύβε λόγια».
Και το «ρο» να ακούγεται θαμπά.
Με το ρέκβιεμ των BobDylanκαιSamPeckinpah ο αποχαιρετισμός, για
να κλέψουμε άλλα πέντε λεπτά χρόνο από τον άτεγκτο Πρόεδρο της
Τελευταίας Συνεδρίας, αφού τη σπουδαία μπάλα ο Ανδρέας πάντα την παίζει
στην με πάθος κερδισμένη παράταση.
ευχαριστω
για την τιμη να συναντηθουν οι δρομοι μας στα σχολικα μου χρονια και να
διδαχθω απο το φως σου Ανθρωπε-Ανδρέα-Δασκαλε....γεμισες την
ανθρωποτητα με Ζωη και αυτο θα μας συντροφευει παντα... καλο ταξιδι να
εχει η ψυχη σου στο Φως της αιωνιοτητας....
Κάτι
σχετικό πρέπει να μας είχες πει στην τάξη, γιατί ποτέ δεν ήθελα να
κορνιζάρω τίτλους σπουδών. Λες κι ένιωθα ότι μια τέτοια ενέργεια θα
αφαιρούσε αξία από τη γνώση, αλλά και από το ήθος που πρέπει να τη
συνοδεύει. Λες και μετά θα έπαυε ο τίτλος να συμβολίζει ένα κομμάτι
γνώσης.
Κι έπρεπε να περάσουν αρκετά χρόνια για να
συνειδητοποιήσω πως ό,τι πιο αντιπροσωπευτικό για μένα, το “είδες” εσύ,
στα 12 μου κιόλας: Με τη ματιά του Μεγάλου Δασκάλου της Φυσικής, της
Φιλοσοφίας και της Ζωής, με σημάδεψες μ'
ένα Όσκαρ “Αισθαντικότητας”, που ως μαθητές δεν καταλαβαίναμε τι
σημαίνει, μα στο ξετύλιγμα του χρόνου είδαμε να καθρεφτίζεται
πεντακάθαρα μέσα μας.
Αν
ήμουν υποχρεωμένη να κορνιζάρω κάτι τελικά, θα ήταν αναμφίβολα η σελίδα
με την αφιέρωση που μου έγραψες στον “Μικρό Πρίγκιπα”, για να θυμάμαι τα
περί Αισθαντικότητας και τόσα άλλα. Και για να υποκλίνομαι στον τρόπο
που ένας τέτοιου μεγέθους Δάσκαλος υπέγραφε απλώς “ο Ανδρέας”.
Πολύ τυχεροί όσοι περάσαμε από τα θρανία στα οποία καθόσουν κι εσύ την ώρα που δίδασκες...
Καλό ταξίδι...
Καλό
σου ταξίδι Ανδρέα και σε ευχαριστούμε που μας έμαθες να ψάχνουμε, να
προσφέρουμε, να είμαστε γενναιόδωροι με όσους δεν μας καταλαβαίνουν,
που μας επενεχοποίησες, που «αγκάλιασες» με θαλπωρή τις γυναίκες της
εκπαίδευσης….
Έφυγες και άφησες τεράστιο κενό. Αντρέα Κασσέτα θα είσαι πάντα η έμπνευσή μας...
Ekaterini KriariΈνας
εξαιρετικός επιστήμονας και άνθρωπος.¨Ενας μεγάλος δάσκαλος. Καλό σου
ταξίδι Ανδρέα Κασσέτα.Θα είσαι πάντα κοντά μας μέσα από το έργο σου.
27/12/15
μια μερα ξεχωριστη.. μια μερα αξεχαστη .. Σημερα εφυγε απο την ζωη ενας
απο τους ανθρωπους που μου εμαθαν τοσα πολλα.. με διδαξαν φυσικη αλλα
και πως πρεπει μα βλεπεις τα
πραγματα, πως να αντιμετοπιζω καταστασεις Ανδρέας Κασσέτας παντα στην μνημη και στην καρδια ολων μας..
Καλο ταξιδι Δασκαλε..
Οτι
και να πω για σενα Δασκαλε ειναι λιγο. Ενας ανθρωπος - αριστουργημα
τεχνης και επιστημης. Θυμαμαι σαν χθες τη μερα που μας εδωσες τους
στιχους του Imagine (του Αγιου Ιωαννη Λεννον). Μπορει να μην αλλαξες ολο
τον κοσμο αλλα σιγουρα εμας τους μαθητες σου μας εκανες καλυτερους! Σε
ευχαριστουμε για ολα Ανδρέας Κασσέτας!
Καλο ταξιδι στον πιο αγαπημενο καθηγητη που ετυχε να εχω την τιμη να με διδαξει. Ο Ανδρέας Κασσέτας ηταν ενας απο τους τελευταιους ρομαντικους και ισως απο τους λιγους αναντικαταστατους ανθρωπους που εχω γνωρισει. Σε ευχαριστω πολυ δασκαλε.
Δάσκαλε η ψυχή ειναι κβαντα που διαχέονται στο Σύμπαν .......Καλες περιπλανήσεις να εχεις ανάμεσα στα αστέρια ...
...Αυτο το αμαξι που μας πήγαινες βόλτα μπουλουκια στους λόφους της φιλοθεης, το ταμπλό του γεματο κιμωλιες που εγραφες τις σκέψεις της στιγμής .... "Μεταξωτος άνθρωπος"....
Σε ευχαριστω που σε γνωρισα, ευχομαι να συναντήσεις την Θέκλα σου.
Τηλεφώνημα στον παράδεισο.
-Τον Ανδρέα παρακαλώ
-Συγγνώμη δεν μπορεί τώρα παίζει σκάκι με τον Νεύτωνα.
-Καλά πείτε του σας παρακαλώ ότι περίμενα να τον δω πριν φύγει και ότι του χρωστάω ένα ευχαριστώ.
Σ` έναν κόσμο που γίνεται ολοένα και πιο κυνικός εσύ, δάσκαλε, ήσουν πηγαία ρομαντικός. Δεν δίδαξες απλά ενα μάθημα, αλλά μας έδειξες πώς να κοιτάμε την ζωή με συναίσθημα και αυθορμητισμό κι ας ήξερες καλύτερα απ`όλους μας, τους νόμους που διέπουν και μειώνουν ντετερμινιστικά σε μέγεθος πεπερασμένο σχεδόν οτιδήποτε μας προκαλούσε δέος. Μας έμαθες να εκτιμούμε την καρδιά όσο και το μυαλό, μας δίδασκες φυσική και μας μιλούσες για έρωτα, νιάτα, ποίηση, λογοτεχνία, ιστορία, γλώσσα και μουσική. Στο πρόσωπο σου ο Καββαδίας έβρισκε τον Ελύτη και οι δυο μαζί τον Νεύτωνα και τον Γαλιλαίο. Δεν ήθελες ποτέ να μας μάθεις τίποτα παρά μόνο το πιο σημαντικό: να βλέπουμε, να ακούμε, να νοιώθουμε και να σκεφτόμαστε ώστε να διδάσκουμε εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας. Μας αποδείκνυες σε κάθε μάθημα πώς ο καθένας μας είναι μοναδικός και ανεπανάληπτος και δεν μας μάλωνες ποτέ για τα λάθη μας. Αντίθετα, πάντα μας θύμιζες να τα πάρουμε αγκαλιά. Δάσκαλε Ανδρέα δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ.
Έφυγε ο Ανδρέας Κασσέτας σήμερα Κυριακή 27/12/15 το πρωί. Καλό ταξίδι Δάσκαλε, καλό ταξίδι φίλε. Σ'ευχαριστώ για την ύπαρξή σου, για το παράδειγμά σου και όσα…
Κάτι σχετικό πρέπει να μας είχες πει στην τάξη, γιατί ποτέ δεν ήθελα να κορνιζάρω τίτλους σπουδών. Λες κι ένιωθα ότι μια τέτοια ενέργεια θα αφαιρούσε αξία από τη γνώση, αλλά και από το ήθος που πρέπει να τη συνοδεύει. Λες και μετά θα έπαυε ο τίτλος να συμβολίζει ένα κομμάτι γνώσης.
Κι έπρεπε να περάσουν αρκετά χρόνια για να συνειδητοποιήσω πως ό,τι πιο αντιπροσωπευτικό για μένα, το “είδες” εσύ, στα 12 μου κιόλας: Με τη ματιά του Μεγάλου Δασκάλου της Φυσικής, της Φιλοσοφίας και της Ζωής, με σημάδεψες μ' ένα Όσκαρ “Αισθαντικότητας”, που ως μαθητές δεν καταλαβαίναμε τι σημαίνει, μα στο ξετύλιγμα του χρόνου είδαμε να καθρεφτίζεται πεντακάθαρα μέσα μας.
Αν ήμουν υποχρεωμένη να κορνιζάρω κάτι τελικά, θα ήταν αναμφίβολα η σελίδα με την αφιέρωση που μου έγραψες στον “Μικρό Πρίγκιπα”, για να θυμάμαι τα περί Αισθαντικότητας και τόσα άλλα. Και για να υποκλίνομαι στον τρόπο που ένας τέτοιου μεγέθους Δάσκαλος υπέγραφε απλώς “ο Ανδρέας”.
Πολύ τυχεροί όσοι περάσαμε από τα θρανία στα οποία καθόσουν κι εσύ την ώρα που δίδασκες...
Καλό ταξίδι...
-------------------
**Ήταν αλλιώτικα θλιμμένο το χθεσινό βράδυ. Κι
εσύ, περιδιαβαίνοντας τη Μικρή και τη Μεγάλη Άρκτο, μας πετούσες
αστεράκια από ψηλά. Γεμάτα φως και ζεστασιά, για να μας ξαναδείξουν την
ουσία που χάνουμε όταν δεν κοιτάζουμε με τα μάτια της ψυχής. Γύρω σου θα
ενωθούν μαθητές απ' όλες τις χρονιές. Είμαι σίγουρη πια ότι αυτό ήθελες
όταν μας έστειλες το πιο απρόσμενο κι ευχάριστο "αίτημα φιλίας", για να
ξανανταμώσουμε εδώ. Και είμαι ακόμα πιο σίγουρη ότι θέλεις όσο τίποτα
να χαμογελάμε όταν σε θυμόμαστε, γιατί, όπως έλεγες, "τα καλύτερα
πράγματα στη ζωή είναι αυτά που δεν θα κάνουμε ποτέ"... Αυτά που θα
εξερευνάς ήδη, πριν από εμάς, για εμάς.
Κι οι μπάντες παίζουν το τραγούδι μας
Που τα κενά μας συμπληρώνει
Κι ο ουρανός που αιμορραγεί
Στα πεύκα εκεί μας αθωώνει
Θα 'ταν τρελλό να προσπαθώ Αυτόν τον άνεμο να εκφράσω Με τα φαναράκια του μου αρκεί να γειτονέψω Βγάζω τα τραπεζάκια μου έξω.
Εκεί, λοιπόν, σου δίνω ραντεβού Ανδρέα Κασσέτα
Ανάμεσα στα πεύκα, με τον άνεμο να λικνίζει γλυκά τα φαναράκια
Να ειρηνεύσουμε και να τα πούμε
Μέχρι τότε σε ευχαριστώ, δάσκαλε
Όλοι σ' ευχαριστούμε
Για την αγάπη που μας μετάδωσες
Κι όχι μόνο για τη Φυσική
Καλό σου ταξίδι Ανδρέα και σε ευχαριστούμε που μας έμαθες να ψάχνουμε, να προσφέρουμε, να είμαστε γενναιόδωροι με όσους δεν μας καταλαβαίνουν, που μας επενεχοποίησες, που «αγκάλιασες» με θαλπωρή τις γυναίκες της εκπαίδευσης….
Ένας μεγάλος!!! Τουλαχιςτον εχουμε την πολύτιμη λαμπρή γραφή του και στα Νεα Προγράμματα Σπουδων!!!
Όχι δεν σε νίκησε ο θάνατος Δάσκαλε...εσύ τον νίκησες, αφου κατάφερες να κρατήσεις την ψυχή και το πνεύμα σου ζωντανά μέσα μας.
Σε ευχαριστούμε για τη αγάπη που μας προσέφερες Δάσκαλε...
Καλό σου ταξίδι.
οταν δεν πιστευες πως ενας υπεροχος ανθρωπος και καθηγητης μπορει να
παθει κατι το σοκ ειναι παραπανω απ το κανονικο.... Καλο ταξιδι κυριε Κασσέτας ειμαι ευγνωμων που ημουν μαθητρια σας!!!
Αν
και μαθητής της Θεωρητικής Κατεύθυνσης το 2001, ο ξεχωριστός τρόπος
διδασκαλίας σας με οδήγησε στην επιλογή του μαθήματος "Στοιχεία
Διαστημικής & Αστρονομίας", κάτι το οποίο με συνάρπασε και ποτέ δε
μετάνιωσα. Καλό σας ταξίδι, κε Ανδρέα...
Πριν
από λίγες μέρες γυρισα στην Αθήνα... Σήμερα πέρασα από το σπίτι σου για
έκπληξη... Σκέφτηκα ότι μάλλον είσαι σε ταξίδι... Αστείο τελικά... Δεν
έχω λόγια.. Ευχαριστώ για όλα. Θα σε δω...
Το πέμπτο ροδάκινο θα ξανάρχεται πάντα
Μια φορά κι έναν καιρό κάποιος ανέβηκε στο πιο ψηλό βουνό του κόσμου έχοντας μαζί του μια σφεντόνα κι ένα καταπληκτικό μηχάνημα
που μπορούσε να εκτοξεύει αντικείμενα με τρομακτικά μεγάλες τιμές
ταχυτήτων. Είχε φέρει μαζί του κι ένα καφάσι με ροδάκινα ξέροντας πως
εκεί πάνω δεν θα πρέπει να υπήρχαν ροδακινιές. Φτάνει λοιπόν στην
κορυφή, αφήνει κάτω όλα αυτά που κουβαλούσε, κάθεται να ξεκουραστεί κι
ύστερα από λίγο σηκώνεται, παίρνει ένα ροδάκινο με το δεξί του χέρι και
το εκτοξεύει οριζόντια.Εκείνο ξεκίνησε κι άρχισε αμέσως να στρίβει προς
τα κάτω, για να προσγειωθεί σε τρία περίπου μέτρα απόσταση, αφού
διέγραψε τη γνωστή καμπυλόγραμμη τροχιά . Η καμπύλη της τροχιάς του σήμαινε ότι, καθώς κινείται, του ασκείται κάποια δύναμη.
Ποιος όμως του ασκεί δύναμη, εφόσον από τη στιγμή που έφυγε από το χέρι
του μέχρι που προσγειώθηκε, δεν το άγγιξε κανείς; αναρωτήθηκε. Ήξερε
όμως την απάντηση ή μάλλον τις δύο απαντήσεις. Είχε τελειώσει το
Γυμνάσιο κι αυτό ήταν ένα από εκείνα που είχε καταλάβει. Τη δύναμη στο
ροδάκινο την ασκεί ο πλανήτης Γη ή και την άλλη απάντηση, την ασκεί το
πεδίο βαρύτητας του πλανήτη. Παίρνει ύστερα από το καφάσι ένα
δεύτερο ροδάκινο, το εκτοξεύει και αυτό οριζόντια αλλά με πιο μεγάλη
ταχύτητα αυτή τη φορά. Εκείνο φεύγει από το χέρι του, διαγράφει την
αναμενόμενη καμπυλόγραμμη τροχιά, την οποία με τη ματιά της σκέψης του,
βέβαια, μπορεί και τη βλέπει, και φτάνει στο έδαφος πιο μακριά από πριν,
εννοείται. Καμία έκπληξη. Το ερώτημα όμως επανέρχεται. Ποιος ασκεί
δύναμη στο κινούμενο ροδάκινο με συνέπεια να καμπυλώνεται η τροχιά του;
Γιατί ξέρει πως, εάν δεν δρούσε καμία δύναμη πάνω του, το εκτοξευόμενο
ροδάκινο θα ταξίδευε σε ευθύγραμμη τροχιά, χωρίς να αυξομειώνεται η
ταχύτητά του. Νοιώθει την ανάγκη να επαναλάβει στον εαυτό του αυτό που
έμαθε στο σχολείο.Τη δύναμη την ασκεί ολόκληρος ο πλανήτης Γη ή το γήινο
πεδίο βαρύτητας. Το τρίτο ροδάκινο κυριολεκτικά το
εκσφενδονίζει. Γι' αυτό και έχει φέρει τη σφεντόνα στην κορυφή του
βουνού. Εκείνο φεύγει πολύ γρήγορα, ίσα ίσα που προλαβαίνει να διακρίνει
την καμπύλωση της τροχιάς. Το ξανακάνει για μια φορά ακόμη. Η
επανάληψη τον κάνει να νοιώθει σίγουρος. Με οποιαδήποτε ταχύτητα κι αν
εκσφενδονίσει κάτι, η γήινη βαρύτητα θα του καμπυλώνει την τροχιά.
Είναι πια έτοιμος για τη μεγάλη ιδέα. Γι' αυτήν εξ άλλου ανέβηκε στο
πιο ψηλό βουνό του κόσμου. Ετοιμάζει το καταπληκτικό μηχάνημα που έχει
κουβαλήσει. Ήρθε η ώρα, σκέφτεται. Το πέμπτο ροδάκινο εκτοξεύεται με την
τρομακτική ταχύτητα των οκτώ χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Σχεδόν αμέσως
το χάνει από τα μάτια του. Δεν του απομένει παρά το βλέμμα της σκέψης.
Το βλέπει, χωρίς να το βλέπει. Η δύναμη "βάρος", η δύναμη την
οποία του ασκεί ολόκληρος ο πλανήτης, η δύναμη που ασκεί στο πέμπτο αυτό
ροδάκινο το πεδίο βαρύτητας του πλανήτη, του καμπυλώνει συνεχώς την
τροχιά , το υποχρεώνει αδιάκοπα να στρίβει, να στρίβει, να στρίβει, να
στρίβει διαρκώς προς τα κάτω ΄αλλά προς τα κάτω σημαίνει προς το μέρος
που βρίσκεται η Γη . Πέρασε μισή ώρα , πέρασαν τρία τέταρτα κι εκείνος
να κοιτάζει αφηρημένος προς την κατεύθυνση της βολής, καθώς σκέφτεται
αυτό που υποθέτει ότι θα συμβαίνει, αυτό που ελπίζει πως σε λίγο θα
συμβεί. Μία ώρα, μία ώρα κι ένα τέταρτο, τίποτα ακόμα. Και
ξαφνικά, κάποια στιγμή, έχει περάσει μία ώρα και είκοσι τρία περίπου
λεπτά νοιώθει σαν από διαίσθηση ότι πρέπει να παραμερίσει. Ένα
αντικείμενο έρχεται με τρομακτική ταχύτητα καταπάνω του από την αντίθετη
μεριά. Είναι το πέμπτο ροδάκινο, που ξανάρχεται στο ίδιο σημείο με την
ίδια ακριβώς ταχύτητα, για να συνεχίσει το ταξίδι του γύρω από τη Γη.
Μαζί του έρχεται και η έκπληξη, μολονότι όλο αυτό το είχε προσχεδιάσει,
το είχε φανταστεί. Το πέμπτο ροδάκινο έγινε τελικά δορυφόρος.
Τώρα καταλαβαίνει καλύτερα αυτό που λένε για το φεγγάρι ότι περιφέρεται
γύρω από τη Γη, καθώς η δύναμη που του ασκεί το πεδίο βαρύτητας του
πλανήτη Γη το υποχρεώνει διαρκώς να στρίβει. Το κατάλαβε, κι ας μην
έμαθε ποτέ την παράξενη λέξη "κεντρομόλος". Σκέφτεται πως το πέμπτο
ροδάκινο θα βρίσκεται κιόλας πολύ μακριά. Τα υπόλοιπα έμειναν στο
καφάσι. Ίσως θα 'ναι καλύτερα, φεύγοντας, να τα αφήσει εκεί.
Διδακτικός στόχος: Να κατανοηθεί ότι η βαρύτητα καμπυλώνει τις τροχιές.
Νιώθω μια απέραντη θλίψη...Μόλις το έμαθα. Ανεπανάληπτος δάσκαλος και υπέροχος άνθρωπος...
Είχαμε μια πολύ αγαπημένη σχέση, τόσα χρόνια τωρα...
Καλό ταξίδι Αντρέα. Σ' ευχαριστώ για όλα!
Ήταν
καλός δάσκαλος και άνθρωπος. Συναντηθήκαμε για λίγο στις αίθουσες της
Τομής το 1971-72, (εκείνη την περίοδο η Τομή είχε εκλεκτό επιτελείο
καθηγητών, θυμάμαι τους Κοκκόρη, Σκουφάκη, Φραγκάτο κλπ), σε μία εποχή
"που ακόμα κι η φαντασία μας ήταν ύποπτη" για να θυμηθώ τον Jorge
Semprun που τόσο άρεσε και στους δύο μας. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που
τον σκεπάζει.
Ευτύχησες
να σε αγαπούν πολλοί. Κρίμα που έφυγες. Πάντα θα θυμάμαι με συγκίνηση
τις συνεργασίες μας. Κι ας με μάλωσες που σε έστειλα στην τράπεζα και
χτύπησες το πόδι σου.
Ακόμα
και οι χιλιάδες των ευχών για "Χρόνια πολλά με υγεία" για την
ονομαστική του εορτή μόλις πριν ένα μήνα δεν ήταν αρκετές για να τον
κρατήσουν μαζί μας... είμαι σίγουρος οτι εκεί που είναι θα προσπαθεί να
βρει κάποια μεταφυσική υπαρξιακή σχέση ανάμεσα στην χρονική στιγμή που
κάποιος φεύγει και στις ευχές που δέχεται για όσο ζει! το ανήσυχο πνεύμα
του φώτισε και "ανησύχησε" πολλά άλλα... Αναντικατάστατος...
Μόλις πληροφορήθηκα τον θάνατο ενός εξαιρετικού και πολύ αγαπητού συναδέλφου, του Ανδρέας Κασσέτας.
Ήταν ένας εμπνευσμένος δάσκαλος, φυσικός, με συγγραφικό έργο, ο οποίος
αφήνει έντονο το ίχνος του στην εκπαίδευση. Αιωνία του η μνήμη!
Η Αρκτος, που τωρα την ταξιδευεις, η Πρεσπα κι η Παρασκευη......
Η Πλατεια Γεωργιου στην Πατρα καποιο χειμωνιατικο βραδυ στις αρχες του
'90, ο ερωτας του πηνιου και της μπαταριας στην Ταξη της Α'
Λυκειου......και ολα οσα χαραζονται στο μυαλο και μενουν ζωντανα για
πάντα
Καλο ταξιδι σε ολα τα καινουργια που θα δεις εκει πανω
Ευχαριστουμε
Είναι
από αυτά τα μυστήρια τα άλυτα που πάντα αφήνουμε τη συζήτηση με άνω
τελεία και όταν την ξαναπιάνουμε ο χρόνος που μεσολάβησε μοιάζει
μηδαμινός, άσχετα αν τα ρολόγια έχουν εν τω μεταξύ μετρήσει ένα βράδυ ή
ένα χειμώνα ή τρία καλοκαίρια. Έφυγες, πας κάπου, αλλά είσαι και εδώ,
παρών, είναι σαφές και όλοι όσοι συνάντησες και διαβάζουν αυτά τα λόγια
τώρα ξέρουν ακριβώς τι λέω, η σκέψη σου παρούσα, εν κινήσει, μας κινεί,
μας εμπνέει, μας συντροφεύει. Στο καλό λατρεμένε μου Ανδρέα, σε
ευχαριστώ για όλα αυτά που είναι πιο όμορφα και ατελείωτα ενδιαφέροντα
επειδή είσαι εδώ.
Μερικους
ανθρωπους δεν τους σκεφτεσαι σαν φθαρτους ..το πνευμα τους υπερτερει
και σε πηγαινει σε αλλους κοσμους ,ξεπερναει τα συνηθισμενα ορια ,σου
δειχνει οτι οι οριζοντες δεν εχουν τελος ..ενας τετοιος εφυγε σημερα απο
κοντα μας..ο πολυαγαπημενος μας καθηγητης Ανδρέας Κασσέτας
,πνευμα ανησυχο με αγαπη και τρυφεροτητα για τα ανθρωπινα...περα και
πανω απο Φυσικη μας εμαθε να αφηνουμε το λογισμο μας ελευθερο..μας την
εσκασες Αντρεα ετσι ξαφνικα οπως τελειωνες το μαθημα με ενα χαμογελο και
πολλα ερωτηματικα...
Ηλθε
στην Καλαματα στα τελη Οκτωβρη, καλεσμενος απο το παραρτημα της ΕΕΦ να
μιλησει για το φως, στα πλαισια του διεθνους ετους φωτος. Μου ειχε
στειλει για τιτλο της διαλεξης:
"Θεος ελαιοχρωματιστης της παπαρούνας και της Καλαματας"
Μια φιλική συζήτηση για το φως.
Παραθετω το συντομο κειμενο που μου εστειλε για το δελτιο τυπου:
"Από τη μια τα χρώματα κι από την άλλη, ο πιο γρήγορος ταξιδιώτης του Σύμπαντος, ο αόρατος «θεός ΦΩΣ» .
Το ερώτημα πανάρχαιο: Τι συμβαίνει με τα χρώματα ; Τι σχέση έχουν με το
φως ; Παρέμεινε ως ερώτημα χωρίς απάντηση μέχρι που έκανε την
παρέμβασή του, ο Isaac Newton, ένας από τους πατριάρχες της φυσικής. Ο
συνδυασμός μιας αιρετικής ιδέας και μιας συγκεκριμένης εμπειρίας με ένα
γυάλινο πρίσμα οδήγησε στη θεωρία που αποδεχόμαστε σήμερα. Στην
αυγή του εικοστού αιώνα, ο επόμενος «πατριάρχης» Albert Einstein
διέκρινε στο εσωτερικό του ταξιδιώτη φως μια απρόβλεπτη σχέση χώρου
χρόνου και κίνησης και ένα ιδιόρρυθμο φλερτ με τη Βαρύτητα"
Ειναι κριμα να χανονται ανθρωποι σαν τον Ανδρεα. Φτωχαινει ο τοπος
Μολις
σε ειχα ξαναβρει δασκαλε μας και φιλε μας και συνοδοιπορε μας και οδηγε
μας στα μυστηρια της φυσικης ,της ζωης ,της ποιησης ,της ψυχης ,θλιψη
ανειπωτη ,ενα κομματι της ζωης μας αποφασισε να εξερευνησει περαιτερω το
συμπαν...καλο ταξιδι Αντρεα μας..
Galanopoulou NoraΧανουμε ενα σπουδαιο φιλο που στιγματισε δημιουργικα τη ζωη μας!μονο εναν τεραστιο κενο μεσα μου και μια απεραντη θλιψη!!
Δάσκαλε..τι έμαθα;;........μας αφησες;;;...............
..............είναι τόσα πολλά όσα έχω μάθει απο εσένα ......
είναι πολύτιμο το υλικό που μου έχεις προσφέρει ώστε η διδασκαλία του
μαθήματος της ΦΥΣΙΚΗΣ να είναι κατανοητή στους μαθητές μου !!!.......μα
ήθελα και άλλο........!!!!!!!!
ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ ΔΑΣΚΑΛΕ !!!
ανδρεα μου εσυ που αναποδογυριζες το κοσμο για λίγη ποιηση, εισαι σαν στιχος που τραγουδάει στην ψυχή μου.
μαρινα βαμβακα
Καλο
ταξιδι δασκαλε! Ειμαι σιγουρος πως οπου και αν βρισκεσαι πλεον θα
αποτελει μια προκληση για εσενα στην εξερευνηση και κατανοηση του
κοσμου! Οποιος εχει πληροφοριες για το τελευταιο αντιο, ας μας
ενημερωσει
Σημερα
,ενα πανεμορφο κυριακατικο πρωινο, εφυγε ενας μεγαλος Δασκαλος και
κυριοτερα ένας τεραστιος Ανθρωπος. Το μαθημα του ήταν παντα κατι
ξεχωριστο, κατι το μαγικο, ξεπερνουσε τα ορια της Φυσικης και των
πραξεων, καθως διδασκομασταν μαθηματα ζωης και καλλιεργειας του
ανθρωπινου πνευματος, απο μια ξεχωριστη φυσιογνωμια με πορτοκαλι φουλαρι
που καταφερνε να κερδισει τον καθεναν ανεξαιρετως. Οι ιδεες του
Αριστοτέλη, του Νευτωνα που διαρκως μας μεταλαμπαδευε θα μεινουν
χαραγμενες παντοτε στον νου μας και των
παιδιων μας. Αγαπημενε μου Δάσκαλε ,οπου και αν βρισκεσαι, θα ηθελα να
θυμασαι ενα πραγμα-τα χαμογελα που αποτύπωνες στα προσωπα μας, με τις
ατακες και τις ιδεες σου,και να εισαι σιγουρος οτι εμεις δεν θα σε
ξεχασουμε ποτε. Σου ευχομαι να συναντησεις ,εκει στον παραδεισο, απο
κοντα την Αγια Θεκλα, προστατιδα της Φυσικης, και να γνωρισεις ολα τα
μεγαλα μυαλα και πνευματα της ανθρωποτητας, στα οποια θεωρω οτι
συγκαταλεγεσαι. Καλο ταξιδι κ.Ανδρεα...
Το ετος ηταν 2014 οταν ξεκινησε η Α Λυκειου. Πρωτη μερα στο καινουριο σχολειο και στο προγραμμα γραφει Φυσικη: Ανδρέας Κασσέτας.
Ειχα συνηθισει φυσικους στενομυαλους να προσπαθουν να εκλογικευσουν
τοσο τρομαχτικα το καθετι,που κινδυνευαν να στραγγαλιστουν απο τις ιδιες
τους τις εξισωσεις. Στην περιπτωση ομως του φυσικου με το πορτοκαλι
κασκολ και το ξεχωριστο ρο, η εντυπωση αυτη γινεται θρυψαλα.
Ξαφνικα,μεσα στο γεματο χιουμορ μαθημα, ακουω το δασκαλο να μας μιλαει
για solidaritè, για givers και takers,
για την ποσοτητα "χαους" μεσα στην "ταξη" που ολοι εχουμε αναγκη. Μας
ρωταει το χρωμα της επιταχυνσης και μας εξηγει την θεωρια της
σχετικοτητας, ενω, παραλληλα, ΤΟΛΜΑ να αναρωτηθει χαρακτηριστικα "μηπως ο
Γαλλιλαιος και ο Ελυτης, ο Νευτωνας και ο Σεφερης προσπαθουν να μας
πουν το ιδιο πραγμα".Και οσο εκεινος μας μιλα για τη σχεση φυσικης και
τζαζ και την ομορφοτερη καμπυλη του κοσμου, αφηνοντας για λιγο στην ακρη
το μιξερ της αλγεβρας, νιωθω τοσο ευγνωμων που γνωριζω απο κοντα αυτον
τον Φυσικο, τον Δασκαλο, τον Ανθρωπο.Σημερα, ενα κυριακατικο πρωινο,
εφυγε απο τη ζωη ενας απο τους πιο φωτεινους ανθρωπους που εχω γνωρισει,
και παρολο που η μορφη και το ονομα του καποια στιγμη θα σβησουν, οι
ιδεες, οι σκεψεις και οι αξιες για τις οποιες παλευε θα διατηρηθουν απο
εμας και τα παιδια μας. Καλο ταξιδι Δασκαλε...
Πριν από 2 μήνες έστειλα στον καθηγητή μου Ανδρέας Κασσέτας το παρακάτω e-mail :
Αγαπητέ Κύριε Κασσέτα,
Σας στέλνω αυτό το e-mail μετά από αρκετό καιρό δυστυχώς μιας και ήθελα
καιρό τώρα να σας το έχω στείλει. Δεν είναι για κάποιο συγκεκριμένο
σκοπό, είναι απλά κάτι το οποίο ένιωθα καιρό πως έπρεπε και ήθελα να
κάνω. Μεγαλώνοντας κανείς διαπιστώνει και αντιλαμβάνεται κάποια πράγματα κάπως διαφορετικά.
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω λοιπόν για την παιδεία που μου προσφέρατε
στα σχολικά μου χρόνια. Δεν ήταν μόνο οι γνώσεις σας στο μάθημα της
φυσικής που μου μεταλαμπαδεύσατε, αλλά και η φυσιογνωμία σας υπήρξε
πρότυπο για μένα στα εφηβικά μου χρόνια καθώς και κίνητρο για κάποια
επόμενα μου βήματα και ορισμένους στόχους μου. Εύχομαι να σας βρίσκω
καλά και να συνεχίζετε να τροφοδοτείτε με γνώση νεαρά μυαλά διψασμένα
για γνώση και μάθηση.
Με εκτίμηση,
ο μαθητής σας Δημήτρης Δημητριάδης
O αγαπημένος μου αυτός Καθηγητής σήμερα δυστυχώς έφυγε από τη ζωή.
Νιώθω τυχερός που τον γνώρισα αλλά υπήρξα και μαθητής του. Μακάρι και
άλλοι άνθρωποι ανά τον κόσμο να είχαν λίγη από την παιδεία αυτού του
ανθρώπου.
Δάσκαλε θα σε θυμάμαι για πάντα.
Καλό
ταξίδι,κύριε Κασσέτα...ήσασταν μεγάλος δάσκαλος!!! Θυμάμαι,ειδικά,τον
αδερφό μου,τον Θανάση,μιλούσε συνέχεια για το μάθημά σας και πως έτρεχε
να πάρει βιβλία φυσικής...σε αυτά προσπαθούσε να ανακαλύψει τον μαγικό
της κόσμο....όσα μας μαθαίνατε εσείς στις τάξεις του γυμνασίου και
λυκείου της Ιονίου Σχολής...
RIP Ανδρέας Κασσέτας
Νομιζω έλυσε σήμερα τα μυστήρια της ζωής. Ταξιδεύει ήδη σε άλλες
διαστάσεις που μας διαφεύγουν. Όχι για πολύ. Οι μαθητές του θα
φροντίσουν γι αυτό.
Το πιο όμορφο και αντιπροσωπευτικό που διάβασα για τον Ανδρέας Κασσέτας σήμερα:
<<Τηλεφώνημα στον παράδεισο.
-Τον Ανδρέα παρακαλώ
-Συγγνώμη δεν μπορεί τώρα παίζει σκάκι με τον Νεύτωνα.
-Καλά πείτε του σας παρακαλώ ότι περίμενα να τον δω πριν φύγει και ότι του χρωστάω ένα ευχαριστώ.>>
...Θυμάμαι εκείνο το περιβόητο πέμπτο ροδάκινο που θα ξανάρχεται
πάντα!! Καθώς και το... "πείραμα του αμαξάκι", την άνωση στα ρώσικα, την
"απαγόρευση" χασμουρητού εντός τάξης... Την φυσική, που τι είναι? Η
Φυσική είναι Α.Φ.Ε.Ν. Και το κυριότερο... πάντα θα θυμάμαι τον άνθρωπο
που είχε καταφέρει να κερδίσει τον θαυμασμό και την εκτίμηση όλων των
μαθητών του...
Καλό ταξίδι, Δάσκαλε...
Οπότε
έξαφνα συνειδητοποιείς όχι μόνον ότι σε κράτησε να σηκωθείς, αλλά ότι
είναι πάντα εκεί, κύριο μέρος της βάσης. Και μοιάζει τώρα να σβήνει
μέρος του ίδιου σου του εαυτού. Δεν είναι αλήθεια. Θα συνεχίζει να
φωτίζει το μέσα μας και θα συνεχίσουμε σε κάθε ξεχωριστή στιγμή να
σκεπτώμαστε πόσο περήφανος θα ήταν για μας, σίγουρος για την πίστη που
απλόχερα χάριζε. Ευχαριστώ δάσκαλε.
Σε
ευχαριστούμε για όλα όσα μας δίδαξες για τη Φυσική και τη ζωή. Που μας
ενέπνευσες να κάνουμε αυτό που αγαπάμε με πάθος. Να παίρνουμε το λάθος
αγκαλιά. Να καταλαβαίνουμε την ουσία και να μην μένουμε στην επιφάνεια
των πραγμάτων.
Θα μπορούσα να γράφω για ώρες…
Καλό ταξίδι Δάσκαλε, η Αγία Θέκλα να σε προστατεύει εκεί που είσαι.
Ο Ανδρέας ήταν Δάσκαλος. Δάσκαλος Φυσικής. Μέχρι τον Νοέμβριο του 2015, μέσα στην τάξη.
Οι
μαθητές του, όταν σαραντάρηδες πια φυσικοί, με κοιλίτσες και τα μαλλιά
ν’ ασπρίζουν, τον απαντούσαν στα συνέδρια, τις ημερίδες, τα σεμινάρια,
τον προσφωνούσαν με το ενθουσιαστικό «για σου Δάσκαλε!». Αυτός
ψηλός, πάντα κομψός, με καπαρντίνα, μακρύ κασκόλ και τα μαύρα μακριά
μαλλιά του ν’ ανεμίζουν, κοίταζε απολογητικά τις κοπέλες που τον
περιέβαλαν και αντιμετώπιζε τους «ώριμους» μαθητές του, με ένα
χαμηλόφωνο «κρύβε λόγια». Μ’ αυτό το «κρύβε λόγια», ο Ανδρέας διεκδικούσε επίμονα θέση στην ενδεκάδα και όχι το ρόλο “σοφού” προπονητή στον πάγκο.
Γεννήθηκε
στο Κουκάκι, κάτω απ’ την Ακρόπολη, κάπου εκεί κοντά στα Δεκεμβριανά,
με πατέρα τον Γιάννη από τη Σμύρνη και μητέρα τη Γλυκερία από την
Προύσα. Έμεινε πολύ μικρός ορφανός με δυο ακόμα μικρότερα αδέρφια και
τη Γλυκερία μάνα-κουράγιο. Το Δημοτικό και το Γυμνάσιο τα έβγαλε στο
Κουκάκι. Τα κατάφερνε στα γράμματα, αφού στο Δημοτικό «πήδηξε» τάξη.
Φυσική σπούδασε στην Αθήνα και Σχετικότητα το 1972-1973, στο Παρίσι.
Από φοιτητής έμαθε το «διδάσκω Φυσική»
στις αίθουσες των φροντιστηρίων των νοτίων προαστίων και του κέντρου.
Το αυθεντικό ενδιαφέρον του για τη Φυσική τον απέτρεψε, αντίθετα με την
πλειοψηφία των ομοτέχνων του, από τη στεγνή κωδικοποίηση των
φυσικών εννοιών. Αντίθετα, οι απορίες του για τη Φυσική, τον παρώθησαν
στην αναζήτηση της ιεράρχησης των εννοιών και στην ανάδειξη της
εσωτερικής τους συνοχής. Η ίδια παρώθηση τον οδήγησε να σκάψει ατα "ορυχεία" της
Ιστορίας της Επιστήμης. Μοναχικά, χωρίς σχετικό ισχυρό παράδειγμα
στην Ελλάδα του πρώιμου 1970. Έτσι οικοδόμησε το ιδιαίτερο διδακτικό
προφίλ του, που απέδωσε στο μάθημα Φυσική τα πολιτισμικά του
χαρακτηριστικά.
Ένα διδακτικό προφίλ που εντασσόταν στο πολιτιστικό ρεύμα που το αποκαλούν «Μάης του ‘68». «Αυτό το αεράκι»
από το ‘68 φούσκωνε και τα πανιά της μοτοσυκλέτας του προς τα ιδιωτικά
σχολεία της Αθήνας και του Πειραιά, όταν μια φορά την εβδομάδα
τα επισκεπτόταν ως πρόεδρος του ΣΙΕΛ, τη δεκαετία του 1990. Η ίδια αύρα
του ’68 τον συνήγειρε μέχρι και πρόσφατα που, χωρίς να προστατεύει την
πλάτη του κάποια θεσμική τήβεννος, υπερασπιζόταν τους φυσικούς της
τάξης, όποτε ένοιωθε ότι συκοφαντούνταν.
Οι παλαιοί μαθητές του μαρτυρούν στο διαδίκτυο έναν δάσκαλο σαν τον “ohcaptainmycaptain” του «Κύκλου των Χαμένων Ποιητών».
Αυτόν τον δάσκαλο-γητευτή υπερασπιζόταν ο Ανδρέας στα συνέδρια και τις
ημερίδες Ιστορίας και Διδακτικής Φυσικών Επιστημών. Και όποτε το
πετύχαινε, ενθουσιαζόταν και μετέδιδε τον ενθουσιασμό του και στους
συνέδρους. Βασικός του αντίπαλος, ο περιορισμένος συνεδριακός χρόνος
ομιλίας. Και όποτε ο εκάστοτε πρόεδρος επιχειρούσε να τον
εγκιβωτίσει στα καθορισμένα χρονικά περιθώρια, αυτός ψώνιζε χρόνο με το
“αφελές” αλλά και αφοπλιστικό: «τώρα που αρχίσαμε να ζεσταινόμαστε;». Έτσι, οι συνεδρίες με τον Ανδρέα ομιλητή, εξελίσσονταν πάντα σε γιορτή.
Ο
Ανδρέας διάβαζε σχολικά εγχειρίδια Φυσικής απ’ όλες τις χώρες του
κόσμου. Η προσωπική του συλλογή ξεκινά από τα από τα
προφανή Αγγλοσαξωνικά και Γαλλικά και φτάνει στα Ουγγρικά, τα Τούρκικα
και τα Κινέζικα εγχειρίδια. Τα αντιμετώπιζε ως τεκμήρια εξειδίκευσης των
Αναλυτικών Προγραμμάτων Φυσικής σε κοινωνίες με διαφορετικά πολιτισμικά
χαρακτηριστικά, αλλά και ως πεδίο καταγραφής και σύγκρισης των
διαφορετικών ορολογιών που επέλεξαν οι τοπικές επιστημονικές κουλτούρες
για να ενσωματώσουν τις φυσικές έννοιες. Σ’ αυτό το εγχείρημα
εξυπηρετήθηκε από την ευκολία του στα Αγγλικά και τις Λατινογενείς
γλώσσες, αλλά κυρίως διότι αντιμετώπισε τα κείμενα των εγχειριδίων ως
γλωσσικά σύμβολα που έπρεπε να αποκωδικοποιηθούν με κλειδί την
παγκόσμια γλώσσα των μαθηματικών αναπαραστάσεων και εφόδιο τη ισχυρή
διαίσθησή του ως φυσικός. Τα τελευταία χρόνια βέβαια, μακάριζε και τον μεταφραστή τηςGoggle.
Ο Ανδρέας διάβαζε και «εξωσχολικά» βιβλία. Έβλεπε και ταινίες.
Αυτή την αγάπη την διέχεε και στους κάθε ηλικίας μαθητές του. Ένας από
αυτούς, στη φάση που ζητούσε γήινα επιχειρήματα για να συμμεριστεί
τέτοιου είδους ενδιαφέροντα, τον ρώτησε: «κύριε, καλά είναι να διαβάζεις εξωσχολικά βιβλία, αλλά αυτά βοηθάνε καθόλου ώστε να σε προσέχουν τα κορίτσια;». Και ο Ανδρέας: «με τα βιβλία και τις ταινίες κέρδισα φίλους. Με τα κορίτσια τα πράγματα είναι πιο σύνθετα».
Ο Ανδρέας και διάβαζε, αλλά και έγραφε.
Ξεκίνησε το 1972 με το «Λύνοντας Ασκήσεις Φυσικής» (με τον Σπύρο Οικονόμου). Το βιβλίο ήταν “διαφορετικό” ξεκινώντας απ’ το εξώφυλλό. Το σχεδίασε, ακολουθώντας το ψυχεδελικό ύφος τηςpopκουλτούρας
του τέλους του 1960, ένας μαθητής του στο φροντιστήριο. Οι εκφωνήσεις
και οι ορισμοί διατυπώνονταν στην καθαρεύουσα ενώ οι συλλογισμοί στη
δημοτική, «γιατί στη δημοτική σκεπτόμαστε». Το δεύτερο, όλο στη δημοτική, εκδόθηκε το 1973 με τίτλο «η Φυσική και οι Φυσικοί» και είχε εξώφυλλο μια φωτογραφία που τράβηξε ο ίδιος στο Παρίσι.
Επιστρέφοντας από το Παρίσι, βρήκε πρόσκληση να συναντήσει τον τραγικό
Μπάμπαλη στη Γενική Ασφάλεια. Αποστασιοποιούμενος από “αντιστασιακές
περγαμηνές”, αφηγείται: «υπέθεσα ότι ανακάλυψαν πως η προμετωπίδα του
βιβλίου αποτελούσε, χωρίς να αναφέρεται, απόσπασμα από τη
“Διαλεκτική της Φύσης” του Έγκελς. Ο Μπάμπαλης όμως ζητούσε επίμονα
εξηγήσεις για το πώς μπορεί να ταιριάξουν Φυσική και δημοτική». Τον ίδιο τίτλο (η Φυσική και οι Φυσικοί) απέδωσε και στη δημοφιλέστερη ιστοσελίδα των φυσικών της εκπαίδευσης, την οποία ανέβασε στο διαδίκτυο στις αρχές του 2000.
Τα
βιβλία που αντιπροσώπευσαν την άποψή του για το μάθημα Φυσική εκδόθηκαν
ως διδακτικά εγχειρίδια από τον ΟΕΔΒ το 1985 και το 1986. Πρώτα η
«Φυσική, Α Τάξη Ενιαίου Πολυκλαδικού Λυκείου» με συν-συγγραφείς τους
Σταμάτη Μουρίκη, Νίκο Δαπόντε και Μανώλη Σκιαθίτη και τον επόμενο χρόνο
η «Φυσική, Β Τάξη Ενιαίου Πολυκλαδικού Λυκείου», μαζί με τους Σταμάτη
Μουρίκη και Νίκο Δαπόντε. Αυτά τα εγχειρίδια, που υποστηρίχθηκαν
δυναμικά από την ίδιο σε ημερίδες σ’ όλη τη χώρα και αγκαλιάστηκαν από
τους πιο δραστήριους δάσκαλους των Λυκείων, ανέδειξαν τα όρια μια
φιλόδοξης διπλής εκπαιδευτικής στόχευσης. Το να διδάσκεται δηλαδή η
Φυσική με σεβασμό και χωρίς εκπτώσεις στη θετικιστική επιστημολογία της
και ταυτόχρονα να διανθίζεται με στοιχεία του ευρύτερου ανθρώπινου
πολιτισμού, όπως τα ταξίδια στην Ιστορία των Επιστημών, οι βόλτες στις
φυσικές έννοιες καβάλα στις πλάτες του Οβελίξ, οι περίπατοι στα
πλακόστρωτα του Φιλοπάππου τα φιλοτεχνημένα από τον Πικιώνη με
ηλιακές ακτίνες και ο διάπλους των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων, όπως
“στρέφει ο μπούσουλας” του Νίκου Καββαδία.
Τα
επόμενα συγγραφικά του εγχειρήματα επιδίωξαν την εξοικείωση του
ευρύτερου αναγνωστικού κοινού με την Επιστήμη, με όχημα τον
αφηγηματικό λόγο. Έτσι προέκυψαν τα δημοφιλή βιβλία «Το Φάντασμα του Λεονάρντο» το 1989, «η Άρκτος, η Πρέσπα, η Παρασκευή» το 1992 και το 2000 το «και της προτείνει μια βόλτα».
Την ίδια δεκαετία συνέθεσε τρία μονόπρακτα για σχολικό θέατρο, με
περιεχόμενο τη Φυσική, μοναδικά στο είδος τους στην Ελλάδα. Τα έργα «η Ποίηση στο Εδώλιο, μαζί και η Σελήνη», «το Αγγλικό Εκείνο Μήλο» και οι Εξομολογήσεις ενός Λάστιχου»,
αποτελούν πρόσφορο υλικό για τους εκπαιδευτικούς που θέλουν να περάσουν
τη Φυσική από τις τάξεις και τα εργαστήρια, στις αίθουσες εκδηλώσεων
των σχολείων.
Την ίδια επίσης περίοδο, μετέφρασε το βιβλίο «Τα Μαθηματικά και ο Εγκέφαλος», τωνChangeux&Connes(1995) -μαζί με τους Σ. Μάκρα και Σ. Μανουσέλη- και τη «Μπανιέρα του Αρχιμήδη» τωνOrtoli&Witkowski(1997).
Τις διδακτικές του απόψεις, με έμβλημα το «να πάρουμε το λάθος αγκαλιά», τις συνόψισε στα δυο πιο πετυχημένα βιβλία Διδακτικής Φυσικών Επιστημών στη χώρα. Το 2000, στο «Το μακρόν Φυσική προ του βραχέως Διδάσκω» και το 2004, στο «πιο ώριμο» όπως εκτιμούσε, «Το Μήλο και το Κουάρκ». «Μήλο και Κουάρκ» αποκαλούσε και το τελευταίο αυτοκίνητο που οδήγησε, αφού το αγόρασε με τα εκδοτικά δικαιώματα του βιβλίου.
Οι
διδακτικές του απόψεις, τα αφηγηματικά του εγχειρήματα με αντικείμενο
τον Φυσικό Κόσμο, τα διδακτικά εγχειρίδια στα οποία συνέβαλε
εμβληματικά, οι ατέλειωτες ώρες μελέτης της βιβλιογραφίας, κυρίως όμως
το ανεπανάληπτο διδακτικό αλλά και προσωπικό του ταπεραμέντο,
συνοψίζονται και αναγνωρίζονται με αναφορά στο μικρό του όνομα.
Αυτό που λέμε «ο τρόπος του Ανδρέα».
Και αυτός ο τρόπος μοιάζει να παραμένει αγέραστος.
Αφού ακουμπάει πάνω στη δικιά του χαμηλόφωνη αποστροφή: «κρύβε λόγια».
Και το «ρο» να ακούγεται θαμπά.
Με το ρέκβιεμ τωνBobDylanκαιSamPeckinpahο αποχαιρετισμός,
για να κλέψουμε άλλα πέντε λεπτά χρόνο από τον άτεγκτο Πρόεδρο της
Τελευταίας Συνεδρίας, αφού τη σπουδαία μπάλα ο Ανδρέας πάντα την παίζει
στην με πάθος κερδισμένη παράταση.
Σα
να σε βλέπω Ανδρέα να μιλάς με τον Νεύτωνα για τη βαρύτητα, με τον
Κοπέρνικο για τη Μεγάλη Άρκτο και τον Αλντεμπαράν, και γύρω σας φωτόνια
να στροβιλίζονται, να ζουζουνίζουν και να λάμπουν. Γεια σου δάσκαλε, σ'
αγαπάμε πολύ για να σε αποχαιρετήσουμε τελειωτικά.
Sakis PallikarisΕζησε
μια αξιοζηλευτη ζωη.Διδαξε,ενεπνευσε,αγαπηθηκε.Η φυσικη ηταν μονο η
αφορμη.Ως μελος του "κυκλου των χαμενων ποιητων" του νιωθω ιδιατερη τιμη
και χαρα που υπηρξα καποτε μαθητης του.Καλο ταξιδι Ανδρεα.
Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας
Η Ποίηση στο εδώλιο μαζί και η Σελήνη
( Το σκηνικό: Αίθουσα δικαστηρίου. Στο εδώλιο η Ποίηση και η Σελήνη. Η Πρόεδρος και στη σχετική έδρα η Εισαγγελεύς. )
ΑΦΗΓΗΤΗΣ:
Πρόεδρος του δικαστηρίου η Ανθρώπινη Συνείδηση. Εισαγγελέας η Κοινή Λογική
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: (Χτυπάει το κουδούνι ): Αρχίζει η Συνεδρίαση. Παρακαλείται η πρώτη από τις δύο κατηγορούμενες να σηκωθεί όρθια.
( Σηκώνεται η Ποίηση)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όνομα ;
ΠΟΙΗΣΗ: Ανθρώπινη Ποίηση
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όνομα πατρός ;
ΠΟΙΗΣΗ: Ανθρώπινος εγκέφαλος
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όνομα μητρός;
ΠΟΙΗΣΗ: Ανθρώπινη ανάγκη για έκφραση
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ηλικία;
ΠΟΙΗΣΗ: Είμαι τριών περίπου χιλιάδων ετών
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: (Ανοίγει ένα φάκελο και ξεφυλλίζει): Βλέπω, εδώ στη
δικογραφία, ότι έχετε έναν ιδιαίτερα βεβαρημένο φάκελο. . . . Υπήρξατε
αρκετά ζωηρή, θα έλεγα. . . . Όμηρος, Αρχίλοχος, Πίνδαρος, Πετράρχης,
Λόρδος Βύρων, Σέλλευ, Λεοπάρντι, Εζρα Πάουντ, Λόρκα, Σικιελιανός,
Σεφέρης , Ρίτσος. . . . . και . . . ( ελαφρώς ειρωνικά) . . . μεγάλη
ποικιλία εθνοτήτων
ΠΟΙΗΣΗ: . . . . (Απλώς τον κοιτάζει)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Καθίστε (Η Ποίηση κάθεται)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: : Παρακαλώ η άλλη κατηγορούμενη.
(Σηκώνεται η Σελήνη)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ονομάζεστε;
ΣΕΛΗΝΗ: .. . Σελήνη. . . Οι περισσότεροι βέβαια με λένε φεγγάρι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ηλικία;
ΣΕΛΗΝΗ: . . . . . ( τον κοιτάζει με ελαφρό μειδίαμα)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλώνετε σας παρακαλώ την ηλικία σας ;
ΣΕΛΗΝΗ: . . . . .
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι είστε συνομήλικη με τη Γη.
ΣΕΛΗΝΗ: . . . . .
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: (ξεφυλλίζει) Βλέπω εδώ στη δικογραφία μία ομολογία σας.
Φαίνεται ότι ύστερα από εξαντλητική ανάκριση έχετε ομολογήσει ότι είστε
. . . . τεσσερισήμισι δισεκατομμυρίων ετών.
ΣΕΛΗΝΗ: . . . . .Δε μ’ αρέσει να αποκαλύπτω τα μυστικά μου . . .
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όσο για τις δραστηριότητές σας . . . επαφές με ανθρώπους ελάχιστες. . . . . . . και μόνο με Αμερικάνους
ΣΕΛΗΝΗ: .. . . . ( Χαμογελάει και μετά από ένα νεύμα του Προέδρου κάθεται )
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχει τον λόγο η Εισαγγελέας Κοινή Λογική
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΥΣ: Κατηγορούνται για διασπορά ψευδών ειδήσεων. . . Η
πρώτη, η Ποίηση, διαδίδει φήμες για τη δεύτερη με σκοπό την παραπλάνηση
της κοινής γνώμης. Η Σελήνη κατηγορείται ως συνεργός, δεδομένου ότι
σιωπηρώς τις αποδέχεται. Κρίνονται πάντως και οι δύο ως κοινωνικά
επικίνδυνες, διότι υπονομεύουν κάποιες βεβαιότητες αναγκαίες για τη
διατήρηση της κοινωνικής σταθερότητας.
Θα μου επιτρέψετε, κυρία
Πρόεδρε, να παρουσιάσω στο δικαστήριο έγγραφα με ορισμένα από τα
διαδιδόμενα . . . . . (Ξεφυλλίζει και διαβάζει )
Γράφει λοιπόν
κάποιος κύριος Γιώργος Σεφέρης ότι το φεγγάρι βγήκε από το πέλαγο σαν
Αφροδίτη. Είναι φυσικό κάθε λογικός άνθρωπος να αναρωτιέται: «πώς βγήκε
το φεγγάρι από το πέλαγο αφού είναι σίγουρο ότι πάντα βρισκόταν στον
Ουρανό;» . . . . . . . .
(Ξεφυλλίζει και διαβάζει) Ένας
στιχουργός πάλι ισχυρίζεται πως «το φεγγάρι πήγε κι έπεσε στο ποτάμι το
βαθύ», γεγονός που για την επιστημονική Σκέψη είναι αδιανόητο . . . .
Ή το άλλο το οποίο μάλιστα εμπεριέχεται σε τραγούδι με πλατιά απήxηση
στη νεολαία μας: «Θα πιω απόψε το φεγγάρι και θα μεθύσω και θα πω». Εδώ ο
παραλογισμός αγγίζει το απόλυτο. . . . Τι είναι το φεγγάρι κυρία
Πρόεδρε; . . . . (με ειρωνικό τόνο ) . . . τσίπουρο ή τζέι εντ μπι;
(Ξεφυλλίζει νευρικά) Σε ένα πάλι από τα ποιήματά του κάποιος . . . . Τάσος Λειβαδίτης γράφει: (διαβάζει απαίσια)
Κι εσύ αρχαία λυπημένη Σελήνη
ακούμε καμιά φορά τη φωνή σου
σαν τη φωνή εκείνων που δεν θα ξανακούσουμε ποτέ.
ΠΟΙΗΣΗ: (Σηκώνεται όρθια και διακόπτει) . Κυρία Πρόεδρε, ο τρόπος με τον οποίο η Εισαγγελεύς διαβάζει τα ποιήματα είναι φρικτός
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας παρακαλώ κατηγορουμένη . . . . Δεν νομίζω ότι η Εισαγγελεύς αλλοίωσε κάποια φράση του ποιήματος . . .
ΠΟΙΗΣΗ: Δεν αλλοίωσε φράσεις αλλά το κάθε ποίημα έχε γραφτεί για να
αποδίδεται με μι α ορισμένη μουσικότητα κατά την εκφορά του . . .
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή πώς έπρεπε να το πει;
ΠΟΙΗΣΗ: ( Απαγγέλλει τον στίχο του Λειβαδίτη ήρεμα και με χαμηλή φωνή . . .)
Κι εσύ αρχαία λυπημένη Σελήνη
ακούμε καμιά φορά τη φωνή σου
σαν τη φωνή εκείνων που δεν θα ξανακούσουμε ποτέ.
(μόλις τελειώνει δυναμώνει τη φωνής και λέει:) Τα ποιήματα είναι
παιδιά μου κυρία Πρόεδρε και δεν επιτρέπω σε κανένα να τα κακοποιεί . . .
.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΥΣ: Κυρία Πρόεδρε σας ζητώ να με
προστατεύσετε . . . Δεν θα δεχθώ άλλη διακοπή . . Εξάλλου δεν πρέπει να
μας διαφεύγει η ουσία . . . Και η ουσία είναι το παρανοϊκό στοιχείο που
περιέχεται στη φράση «ακούμε τη φωνή της Σελήνης» .
Και ενώ
είναι προφανώς βλακώδες να μιλάμε για τη λύπη της Σελήνης και για τις
φωνητικές της δυνατότητες, ένας ιταλός κινηματογραφικός δημιουργός, που
χρησιμοποίησε κατά κόρον την Ποίηση, για να εκφραστεί, ισχυριζόταν
εκείνος, για να παραπλανήσει, υποστηρίζω εγώ, σκηνοθέτησε μία ταινία με
τίτλο
La voce de la luna - Η φωνή του φεγγαριού
Σας αποκαλύπτω και το όνομά του: Φεντερίκο Φελλίνι…
Και δεν είναι μόνον το ότι η Σελήνη εμφανίζεται να έχει φωνή,
μια ιδιότητα την οποία, ως γνωστόν, διαθέτουν μόνο ορισμένοι ζωντανοί
οργανισμοί. Σε ένα άλλο στιχούργημα το οποίο έχει μελοποιηθεί υπάρχει το
«Διώξε τη λύπη παλικάρι, πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι» . . . (Ανεβάζει
την ένταση της φωνής) Ερωτώ το δικαστήριο: Είναι οι προτροπές αυτές
κοινωνικά υγιείς; Είναι δυνατόν να καλούμε τη νεολαία μας σε βόλτες στο
φεγγάρι; Όλοι ξέρουμε ότι δαπανήθηκαν δισεκατομμύρια δολάρια για τα
ελάχιστα ταξίδια που έγιναν στη Σελήνη και ότι ξοδεύτηκαν τεράστιες
ποσότητες ανθρώπινου μόχθου για να πραγματοποιηθούν. Γιατί, λοιπόν, να
προσφέρουμε τέτοιου είδους αυταπάτες στους νέους μας;
Και τέλος το πιο σοβαρό απ’ όλα. Ο θεωρούμενος από πολλούς ως ο
μεγαλύτερος θεατρικός συγγραφέας όλων των εποχών, ο οποίος μάλιστα έχει
κληθεί και ως μάρτυς υπερασπίσεως, σε ένα από τα έργα του αποκαλεί τη
Σελήνη ουράνιο μαργαριτάρι. Πρόκειται για ψεύδος, κύριοι δικαστές, για
ένα εσκεμμένο επαίσχυντο ψεύδος, με το οποίο υποσκάπτονται τα θεμέλια
της έννοιας Αλήθεια, τα θεμέλια του υγιούς τρόπου σκέψης. Και το γεγονός
είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο δεδομένου ότι ο ισχυρισμός διατυπώνεται από
έναν άνθρωπο με μεγάλο κοινωνικό κύρος . . . .
Κυρία Πρόεδρε. . . . Ο κατάλογος των αναληθειών είναι ανεξάντλητος.
Υπάρχουν όλα στη δικογραφία. Πιστεύω, όμως, ότι και τα λίγα τα οποία
ενδεικτικώς ανέφερα στοιχειοθετούν τη συγκεκριμένη κατηγορία.
Και επειδή οι υπερασπιστές της αντίθετης άποψης ισχυρίζονται ότι πολλά
από αυτά γράφονται ποιητική αδεία, έχω την πεποίθηση, κύριοι δικαστές,
ότι η ποιητική αυτή άδεια πρέπει κάποτε να καταργηθεί. Αρκετή σύγχυση
έχει προκαλέσει στην ανθρώπινη επικοινωνία μας. Φτάνει πια…
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχει καλώς . . . . Η διαδικασία συνεχίζεται . . . Καλώ τον πρώτο μάρτυρα κατηγορίας.
( Εμφανίζεται ο Γαλιλαίος . Κρατάει στα χέρια του ένα τηλεσκόπιο)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ονομάζεστε;
ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ : Γαλιλαίος
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πότε και που γεννηθήκατε;
ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ : Στην Πίζα της Ιταλίας το έτος 1564 . . .
ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ: Ένσταση κυρία Πρόεδρε . . . .Η Υπεράσπιση δεν θεωρεί τον
μάρτυρα αξιόπιστο. . . . . Έχουμε αποδείξεις ότι καταδικαστεί από έγκυρο
δικαστήριο για τις αιρετικές του απόψεις . . .
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τι έχετε να πείτε ;
ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ : Το έτος 1633, κόντευα τα εβδομήντα όταν σύρθηκα στο Ιερό
Δικαστήριο και καταδικάστηκα για τις απόψεις μου . . . Είναι αλήθεια ότι
στο βιβλίο μου Διάλογος για τα δύο μεγάλα Συστήματα του Κόσμου είχα
αρνηθεί την επίσημη άποψη της Καθολικής Εκκλησίας για το ότι « Η Γη
αποτελεί το αμετακίνητο κέντρο του Κόσμου. Στο Ιερό αυτό Δικαστήριο
αναγκάστηκα να απαρνηθώ την άποψή μου γιατί κινδύνευα να καταδικαστώ σε
θάνατο και να οδηγηθώ στην πυρά . . . Και το έγκλημά μου ήταν το ότι .
. . . ( μιλάει πάρα πολύ αργά ) . . . . . διατύπωσα δημόσια μία άποψη
για το ηλιακό Σύστημα, διαφορετική από την επίσημη . . . . ( σταματάει
για λίγο ) . . . . Είναι όμως αλήθεια ότι εδώ και μερικά χρόνια η
Καθολική Εκκλησία έχει αποδεχθεί τις τότε απόψεις και με έχει
αποκαταστήσει . .
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: (σκέφτεται για λίγο ) : Η ένσταση
απορρίπτεται. . . Πείτε μας τώρα σχετικά με την υπόθεση που απασχολεί
σήμερα το δικαστήριό μας. Από όσο γνωρίζω, υπήρξατε ο πρώτος άνθρωπος
που ισχυρίστηκε ότι η Σελήνη δεν είναι από «ουράνιο υλικό». . .
ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ : Είχα ήδη περάσει τα σαράντα όταν έφθασε στην Τοσκάνη η είδηση για το κατόρθωμα των Ολλανδών. . .
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: (σκέφτεται για λίγο ) : Τι ακριβώς εννοείτε;
ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ : Ήταν τότε που οι Ολλανδοί τεχνίτες που επεξεργάζονταν το
γυαλί είχαν καταφέρει να φτιάξουν φακούς . . . ( Κάνει μια κίνηση με τα
δύο του χέρια προσπαθώντας να περιγράψει το σχήμα του συγκλίνοντος φακού
) . . . Ξέρετε . . τους φακούς που μεγεθύνουν και μας επιτρέπουν να
διακρίνουμε τις αόρατες με γυμνό μάτι λεπτομέρειες. Ήταν μια σημαντική
ανακάλυψη που θα οδηγούσε τον άνθρωπο να διεισδύσει σε έναν αόρατο μέχρι
τότε κόσμο . . . . Ένας μάλιστα από τους τεχνίτες αυτούς, ο Λίπερσι,
συνδυάζοντας κατάλληλα δύο φακούς είχε φτιάξει το πρώτο τηλεσκόπιο που
θα πρόσφερε στους ανθρώπους μιαν άλλη δυνατότητα . . . . . να διακρίνουν
λεπτομέρειες σε επίγεια αντικείμενα που βρίσκονταν μακριά . . . . .
μια διόπτρα ίδια με κείνη που θα χρησιμοποιούσαν αργότερα οι μεγάλοι
θαλασσοπόροι . . . όπως και όλοι οι πειρατές . . . .
ΠΡΟΕΔΡΟΣ:
(τον διακόπτει) : Τι σχέση έχουν οι πειρατές με το αντικείμενο της
σημερινής δίκης; Μου δίνετε την εντύπωση ότι είστε εκτός θέματος . . .
Θα μπορούσατε να περιοριστείτε σε ζητήματα που σχετίζονται με τη
συγκεκριμένη κατηγορία;
ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ : Υπομονή κυρία Πρόεδρε και θα
διαπιστώσετε ότι όλα όσα καταθέτω έχουν τη σημασία τους. Όταν λοιπόν
έφθασε η είδηση στα μέρη μας οφείλω να ομολογήσω ότι με μάγεψε.
Μέσα σε μια νύχτα σχεδίασα και κατασκεύασα ένα κιάλι με μεγέθυνση «τρία»
και λίγες μέρες αργότερα ένα τελειότερο με μεγέθυνση «δέκα». Ήταν ένα
πραγματικό τηλεσκόπιο. Μπορούσε κανείς με αυτό να εντοπίζει ένα καράβι
στη θάλασσα αλλά και να εξακριβώνει την ταυτότητά του δύο ώρες νωρίτερα
από όσο θα το κατάφερνε με γυμνό μάτι. Δεν περιορίστηκα όμως σ’ αυτό.
Γρήγορα κατασκεύασα ένα μεγαλύτερο τηλεσκόπιο με μεγέθυνση 30. Μ’ αυτό
θα μπορούσα να πετύχω κάτι που είχε εγκατασταθεί στη σκέψη μου και δεν
έλεγε να φύγει.
Η ιδέα ήταν (δυναμώνει τη φωνή του) να στρέψω το
καινούργιο τηλεσκόπιο στον ουρανό . . . Να ερευνήσω με αυτό τα ουράνια
αντικείμενα που η παράδοση τα ήθελε αθάνατα, άφθαρτα και από όχι γήινο
υλικό.
(Συμπεριφέρεται όπως κάποιος που νιώθει την ανάγκη να επαναλάβει . . . και το επαναλαμβάνει )
Να ερευνήσω με αυτό τα ουράνια αντικείμενα . . . . . . . τους πλανήτες, το φεγγάρι και τους απλανείς.
(σηκώνει το τηλεσκόπιο που κρατάει τόση ώρα στα χέρια του, το στρέφει
προς το ταβάνι και βάζει το μάτι του στο φακό χωρίς να μιλάει . . . και
μετά από λίγο συνεχίζει )
. . . Λένε ότι αυτό που
συνέβη τη νύχτα της 10ης Ιανουαρίου του 1610, το ότι έστρεψα δηλαδή τη
διόπτρα μου προς τον ουρανό, με σκοπό να τον εξερευνήσω, συνέβη για
πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Στα δυόμισι περίπου
χιλιάδες χρόνια που είχαν προηγηθεί, εκατοντάδες άνθρωποι - Βαβυλώνιοι,
Ασσύριοι, Έλληνες, Αλεξανδρινοί, Άραβες, ο Τύχο Μπράχε, ο σχεδόν
συνομήλικός μου Γιοχάνες Κέπλερ κι ένα σωρό άλλοι - είχαν μοχθήσει για
να οικοδομήσουν μια Αστρονομία χωρίς τηλεσκόπιο και τα είχαν καταφέρει
ερευνώντας το ουράνιο στερέωμα με γυμνό μάτι. Εκείνη όμως τη νύχτα το
«σκάφος» της Αστρονομίας παρουσίασε μια σοβαρή αλλαγή πλεύσεως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν μας έχετε όμως πει «τι ακριβώς είδατε»
ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ: Είδα πράγματα που δεν ήταν δυνατόν να χωρέσουν στις
προηγούμενες φαντασιώσεις μου. Ο Δίας δεν ήταν το αστεράκι που βλέπουμε.
ήταν ένας φωτεινός δίσκος, ένα χρυσό νόμισμα με τέσσερα αστεράκια, δύο
από κάθε πλευρά. Η Αφροδίτη ήταν κι αυτή ένας δίσκος και μάλιστα
μεγαλύτερος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Και η Σελήνη;
ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ: Όσο
για τη Σελήνη τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Δεν ήταν αυτό που βλέπουμε
με γυμνό μάτι, το λαμπερό, δηλαδή, αντικείμενο που βλέπουμε στην
Πανσέληνο και που δικαιολογημένα έκανε τον Σαίξπηρ να την αποκαλεί
μαργαριτάρι. . . . . . . .
(Δυναμώνει τη φωνή του ) Μια μάζα βλογιοκομμένη ήταν, με κρατήρες και με σκοτεινές περιοχές.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτές ήταν που τις ονομάσατε «Θάλλασες»:
ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ: Ακριβώς. . . . Καθεμιά από αυτές την ονόμασα mare -
θάλασσα. Η Mare Tranquilitatis – η Θάλασσα της Ηρεμίας, ( δείχνει σε
χάρτη της Σελήνης ) . . . δεξιά και λίγο πιο κάτω . . . η Mare
Serenitatis – η Θάλασσα της Γαλήνης και . . . . . ακόμα πιο δεξιά η
τεράστια σε η τεράστια σε έκταση Mare Imbrium - Θάλασσα των Καταιγίδων. .
. . Και κρατήρες που κάποτε θα έπαιρναν ονόματα αστρονόμων. Ο κρατήρας
Ερατοσθένης, ο Αρίσταρχος, ο Κοπέρνικος. Και οροσειρές. σ’ αυτές θα
δίνονταν ονόματα ευρωπαϊκών βουνών. Τα Απέννινα σε φέρνουν από τον
Ερατοσθένη στον Αρχιμήδη, τα Καρπάθια σε πηγαίνουν από τον Κοπέρνικο
στον Αρίσταρχο . . .
(δυναμώνει τη φωνή του ) . . . . Οροσειρές πανύψηλες. Πολλές από αυτές είναι ψηλότερες και από τις γήινες Άλπεις.
( Τώρα πια φωνάζει ) . . . . Βουνά άγρια και απόκρημνα κι ανάμεσά
τους χαράδρες και ρωγμές. Μόνο μαργαριτάρι δεν είναι η Σελήνη. Είναι από
υλικό Γης, όπως είναι το χώμα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πιστεύετε δηλαδή πως δεν είναι αλήθεια ότι Η ΣΕΛΗΝΗ ΕΙΝΑΙ ΟΥΡΑΝΙΟ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙ ;
ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ: (σηκώνει τους ώμους) ΑΛΗΘΕΙΑ ; . Και τι είναι αυτό το ΑΛΗΘΕΙΑ;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας ευχαριστούμε σινιόρ Γαλιλαίο.
(Ο Γαλιλαίος αποχωρεί και παρεμβάλλονται κάποια δευτερόλεπτα σιγής)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να προσέλθει ο επόμενος μάρτυς
( κάνει την εμφάνισή του ο Νηλ Αρμστρονγκ)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ονομάζεστε;
ΑΡΜΣΤΡΟΝΓΚ: (με αμερικάνικη προφορά) Νηλ Αρμστρονγκ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γεννηθήκατε;
AΡΜΣΤΡΟΝΓΚ: (με αμερικάνικη προφορά) United States of Amerika
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τι έχετε να μας πείτε για την υπόθεση που εκδικάζουμε;
AΡΜΣΤΡΟΝΓΚ: Στις 22.40, τοπική ώρα, η πόρτα του Απόλλων 11 άνοιξε.
Δεκαέξι περίπου λεπτά αργότερα, κλεισμένος μέσα στο λευκό μου σκάφανδρο,
κατέβηκα αργά τα εννέα σκαλοπάτια της σεληνακάτου για να σταθώ όρθιος
στην επιφάνεια του φεγγαριού. Ο Έντουιν Όλντριν κατέβηκε λίγο μετά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Που ακριβώς έγινε η προσελήνωση;
AΡΜΣΤΡΟΝΓΚ: Είχαμε προσσεληνωθεί στη Θάλασσα της Ηρεμίας. Εκεί κάναμε
τα πρώτα μας βήματα, ο Έντουιν κι εγώ. Μας έκανε αμέσως εντύπωση η
λευκή σκόνη που σκέπαζε τη σεληνιακή επιφάνεια, ένα στρώμα πάχους
μερικών εκατοστών. Εκεί αφήσαμε τις πατημασιές μας, τα πρώτα ίχνη
ανθρώπων πάνω σε ουράνιο σώμα. Η βαρύτητα ήταν πολύ πιο ισχνή από αυτή
με την οποία είχαμε μεγαλώσει. Μετακινηθήκαμε και με ειδικό όχημα ενώ ο
Μάικλ Κόλινς, μέσα από το σκάφος, μας παρακολουθούσε από ψηλά. Είχα την
αίσθηση ότι όλα αυτά ήταν έξω από την Πραγματικότητα, ότι παίζαμε σε
ταινία επιστημονικής φαντασίας και πως σε λίγο θα ακούγανε τον σκηνοθέτη
να μας επαναφέρει στη χώρα του Πραγματικού… Στις 23.22 με μεγάλη
δυσκολία σφηνώσαμε την αμερικανική σημαία στην επιφάνεια του φεγγαριού.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πώς είναι τελικά η Σελήνη μίστερ Αρμστρονγκ; Όπως μας την περιέγραψε ο σινιόρ Γαλιλαίος; Μοιάζει με τη Γη;
ΑΡΜΣΤΡΟΝΓΚ : Όχι, δεν είναι όπως η Γη . . . . Δεν υπάρχει ανεμάκι να
σου χαϊδέψει το πρόσωπο, δεν υπάρχει αρμύρα της θάλασσας, πουθενά δεν θα
συναντήσεις πεταλούδες, καραβίδες και δαμασκηνιές. . . . . Όταν όμως
ανέκριναν το υλικό που φέραμε, οι χημικοί «διέκριναν» 57% οξυγόνο, 20%
πυρίτιο, 7% αργίλιο, 6% ασβέστιο και, σε μικρότερες ποσότητες, μαγνήσιο
και νάτριο . . . . Είναι μια σύσταση αμμουδιάς όπως αυτές που
ξαπλώνουμε για ηλιοθεραπεία . . . . Αργιλοαμμουδιάς για την ακρίβεια. .
. . . Βέβαια η μέση πυκνότητα είναι αρκετά μικρότερη από την αντίστοιχή
του πλανήτη μας κι αυτό έχει κάνει κάποιους αστρονόμους, όπως ο
Γουίλκινς, να μιλούν για μια «κούφια» Σελήνη ή τουλάχιστον για τεράστιες
σπηλιές στο εσωτερικό της . . . . . Όλα αυτά, όμως, δεν είναι παρά
εικασίες. . . . . .Η Σελήνη παραμένει αινιγματική . . . . . . Κρατάει
σφραγισμένα τα περισσότερα από τα μυστικά της.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τι έχετε να καταθέσετε σχετικά με την ηλικία της;
ΑΡΜΣΤΡΟΝΓΚ : Η χρονολόγηση των σεληνιακών πετρωμάτων φανερώνει μια
ηλικία περίπου τεσσεράμισι δισεκατομμυρίων ετών και το δεδομένο αυτό
ενισχύει τη θεωρία ότι η Γη και η Σελήνη δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μίστερ Αρμστρονγκ, οφείλω να παραδεχτώ ότι υπήρξατε απόλυτα σαφής. . . . Σας ευχαριστούμε . .
( Ο Νηλ Αρμστρονγκ αποσύρεται . . . Ακολουθεί σιωπή καθώς η Πρόεδρος ψάχνει τα χαρτιά της )
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο επόμενος μάρτυς έχει προταθεί από την υπεράσπιση.
(Εμφανίζεται ο Γουίλιαμ Σαιξπηρ)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ονομάζεστε;
ΣΑΙΞΠΗΡ: (με άψογη οξφορδιανή προφορά ) Γουίλιαμ Σαίξπηρ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γεννηθήκατε;
ΣΑΙΞΠΗΡ: Στο Στάντφορντ ον Αίηβον της Αγγλίας το έτος 1564.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: (Ξεφυλλίζει τα χαρτιά του για να βεβαιωθεί και στη συνέχεια
λέει) : Την ίδια ακριβώς χρονιά με τον σινιόρ Γαλιλαίο. . . . .
Εντυπωσιακή σύμπτωση οφείλω να ομολογήσω.
ΣΑΙΞΠΗΡ: Δεν έτυχε ποτέ να συναντηθούμε αλλά είμαστε συνομίλικοι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πείτε μας τη δική σας άποψη. Τι είναι τελικά η Σελήνη ;
ΣΑΙΞΠΗΡ: Η δική μου Σελήνη είναι ΟΥΡΑΝΙΟ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τι εννοείτε λέγοντας «η δική μου»;
ΣΑΙΞΠΗΡ: Κάθε άνθρωπος έχει τη δική του Σελήνη κυρία Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μπορείτε να γίνετε λίγο πιο σαφής;
ΣΑΙΞΠΗΡ: Ενας γείτονας μου στον Παράδεισο, όσο ζούσε ελληνόφωνος, σε
ένα από τα τραγούδια που έχει γράψει στη δική σας γλώσσα λέει ότι «το
φεγγάρι είναι πράσινο» ενώ σ’ ένα άλλο μιλάει για χάρτινο το φεγγαράκι,
υπαινισσόμενος μία χωρίς χρώμα Σελήνη.
(Αμέσως μετά η φωνή του δυναμώνει και γλυκαίνει ταυτόχρονα καθώς λέει emoticon smile
Χωράνε, δηλαδή, πολλά φεγγάρια μέσα σε κάθε άνθρωπο.
Και όχι μόνο φεγγάρια. Ένας παλαιότερος γείτονάς μου, μεγάλος ρομαντικός ποιητής, ο Ουίλλιαμ Μπλέηκ έγραψε κάποτε:
To see a World in a Grain of Sand
And Heaven in a Wild Flower
Να βλέπεις έναν κόσμο μέσα σ' έναν κόκκο άμμου
και μέσα σ' ένα αγριολούλουδο τους ουρανούς
(Το απαγγέλλει πρώτα στην αγγλική και αμέσως μετά στην ελληνική γλώσσα)
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΥΣ: Αυτά που λέει ο μάρτυς, κυρία Πρόεδρε, δεν έχουν καμία
σχέση με την κοινή λογική που χρησιμοποιούν στη ζωή τους οι περισσότεροι
άνθρωποι. Είναι φανερό ότι ο μάρτυς παραλογίζεται.
ΣΑΙΞΠΗΡ: (την
αγνοεί ) Με τον σινιόρ Γαλιλαίο διασχίσαμε τα ίδια μονοπάτια χρόνου, σε
χώρο βέβαια διαφορετικό. Το φεγγάρι που έβλεπα εγώ, παιδί τότε, πάνω
από το δικό μας το ποτάμι, το Αίηβον, ήταν το ίδιο με αυτό που έβλεπε
εκείνος τις νύχτες πάνω από τον Άρνο ποταμό. Βέβαια εγώ δεν έτυχε να
πιάσω ποτέ στα χέρια μου ένα τηλεσκόπιο και να το στρέψω στον ουρανό κι
αν κάτι τέτοιο μου είχε συμβεί δεν ξέρω τι θα έγραφα για τη Σελήνη. . . .
. Το φεγγάρι, πάντως, που τελικά «άναψε» μέσα μας ήταν οπωσδήποτε
διαφορετικό. Για μένα ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙ, για εκείνον ΜΑΖΑ ΒΛΟΓΙΟΚΟΜΜΕΝΗ ΜΕ
ΚΡΑΤΗΡΕΣ. . . . . . .
( Σταματάει για λίγο και . . . . . )
Και εάν η κυρία Εισαγγελεύς εξακολουθεί να μη με καταλαβαίνει είναι
διότι δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι για κάθε άνθρωπο ΕΙΝΑΙ ΔΥΟ ΤΑ
ΣΥΜΠΑΝΤΑ. . . . . . . Το ένα υπάρχει ανεξάρτητα από τον εγκέφαλό μας,
μολονότι περιλαμβάνει και αυτόν. Είναι το ΕΞΩ ΣΥΜΠΑΝ που είτε αδιαφορεί
είτε ενδιαφέρεται για μας, αυτό δεν έχει σημασία. . . . . .
Το «άλλο Σύμπαν» αδιάκοπα ανοικοδομούμενο και ανακαινιζόμενο βρίσκεται μέσα μας . . . . . .
Είναι η εσωτερική μας αναπαράσταση του πρώτου, ένας μυστικός Κόσμος
που παραμένει ολοζώντανος πίσω από τα «παράθυρα» των αισθητηρίων μας,
τροφοδοτούνμενος χωρίς κανένα ρυθμό από το «έξω».
( δυναμώνει τη φωνή του και φαίνεται να έχει οίστρο)
Είναι άστρα, τζιτζίκια, αριθμοί, μνήμες από εποχές στέρησης, πασχαλιές
και κυπαρίσσια, ευθείες και κύκλοι, μορφές ανθρώπων που αγαπήσαμε,
μυρωδιές απροσδιόριστες, φιλοσοφικές έννοιες, η γεύση του αμύγδαλου,
απογέματα που ζήσαμε κι έχουν τα λιγότερα διυλιστεί σε ένα πενιχρό
απόσταγμα αναμνήσεων κι έχουν τα περισσότερα καθιζάνει στα σκοτεινά
υπόγεια του εαυτού μας, . . . . . . . το «ΜΕΣΑ ΣΥΜΠΑΝ» είναι
δημιούργημα μιας ολόκληρης ζωής . . . . . . . είναι η περιουσία μας . . .
. . Ε στο δικό «μέσα Σύμπαν» ( έχει ήδη δυναμώσει κι άλλο τη φωνή του )
η Σελήνη είναι μια απερίγραπτη αναπαράσταση της «έξω Σελήνης» αλλά με
πιο έντονο χαρακτηριστικό αυτό που θα με κάνει να τη λέω μαργαριτάρι . .
.
ΠΟΙΗΣΗ: (παρεμβαίνει φωνάζοντας) Γουίλιαμ . . . . θα σ’ αγαπώ πάντα . . .
ΠΡΟΕΔΡΟΣ : Κατηγορουμένη σας επαναφέρω στην τάξη. Εάν το επαναλάβετε θα σας απαγγείλω νέα κατηγορία .
( Στην αίθουσα επικρατεί για λίγο σιγή και στη συνέχεια ο Σαίξπηρ επανέρχεται)
Μείνετε μια νύχτα, κυρία Πρόεδρε, μαζί με την κυρία Εισαγγελέα, δίπλα
στο κύμα ξαπλωμένες σε μια αμμουδιά. Να είναι Αύγουστος και περασμένα
μεσάνυχτα. Η μεγάλη νυχτερινή οθόνη θα σας στέλνει κάτι και αν είσαστε
«έτοιμες από καιρό» μπορεί και να το συλλάβετε. Το ουράνιο νυχτερινό
στερέωμα θα είναι για σας ένα έξω Σύμπαν με μεγάλη ποικιλία μηνυμάτων.
Θα είναι, ανάμεσα σε άλλα, και ένας ουράνιος βυθός με ιχθύς, με σκορπιό
και με καβούρια. Ο Γαλαξίας θα είναι ένα ρεύμα βυθού, ένα υποθαλάσσιο
ποτάμι φωτός που θα περνάει από την Κασσιόπη, θα μουσκεύει τον Κύκνο και
θα χύνεται κάπου ανάμεσα στον Τοξότη και στον Σκορπιό. Ένα ποτάμι όπως
ακριβώς το διατηρούσε στη συνείδησή του ένας άλλος Έλληνας, ο Νίκος
Γκάτσος, γείτονας μου κι αυτός εδώ και μερικά χρόνια στον Παράδεισο,
όταν έγραφε:
Με το ποτάμι τ' ουρανού να χάνεται στον Αύγουστο
Και, ίσως, εκείνη τη νύχτα, η Σελήνη σάς φανεί σαν κάτι εκτυφλωτικό,
σαγηνευτικό και μυστηριώδες, οπότε εάν έχετε αφήσει ανοιχτή την πόρτα
προς τα υπόγεια του εαυτού σας, ίσως αναβρύσει από το δικό σας «μέσα» η
λέξη μαργαριτάρι… Μαργαριτάρι δίχως όστρακο στον ουράνιο βυθό που σας
καλεί σε κατάδυση… Σ’ εμένα πάντως αυτή η λέξη, στη γλώσσα μου τη λέμε
pearl, ανέβηκε από τις πηγές του εσωτερικού μου κόσμου, μια νύχτα στις
όχθες του Αίηβον το ουράνιο μαργαριτάρι δημιουργούσε έναν μαγευτικά
φωταγωγημένο νυχτερινό βυθό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ : Η κυρία Εισαγγελεύς έχει κάποια ερώτηση;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΥΣ: Όχι κυρία Πρόεδρε
ΠΡΟΕΔΡΟΣ : Η κυρία Εισαγγελεύς έχει κάποια ερώτηση;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ : Καλούνται τώρα οι δύο κατηγορούμενες να απολογηθούν. Και πρώτη η κατηγορουμένη Σελήνη .
ΣΕΛΗΝΗ: (Έχει ήδη σηκωθεί όρθια)
Kύριοι δικαστές, αγαπητοί άνθρωποι,
Ξέρω πολύ καλά πόσο σας αρέσει να είστε το αμετακίνητο κέντρο
του Σύμπαντος και τα ουράνια αντικείμενα να περιφέρονται γύρω σας.
Χιλιάδες χρόνια εξάλλου ζήσατε με αυτή την αυταπάτη θεωρώντας την ως την
Αλήθεια, τη μία και μοναδική. Εμένα με ταξινομείτε στα ουράνια
αντικείμενα. Με θεωρείτε κάτοικο Ουρανού. Πρέπει όμως να σας πω ότι εγώ
εσάς βλέπω στον Ουρανό. Βλέπω μια Γη να περιφέρεται γύρω μου και να με
κατασκοπεύει. Αυτό όχι μόνο δεν με ενοχλεί αλλά νιώθω και μια
ικανοποίηση που είμαι δεμένη μαζί σας με το «άθραυστο καραβόσκοινο» της
Παγκόσμιας Έλξης, που είμαι δεμένη μαζί σας, με τον μοναδικό πλανήτη της
ηλιακής μας οικογένειας που έχει κορομηλιές, πρωτοβρόχια, αλκυόνες αλλά
και ανθρώπινες υπάρξεις. Ειδικά αυτές με συγκινούν ιδιαίτερα. Δεν σας
κρύβω ότι το άγγιγμα του Νηλ Άρμστρονγκ κυριολεκτικά με συγκλόνισε. Οι
πρώτες εκείνες πατημασιές πάνω στο σώμα μου, 20 Ιουλίου 1969, έχουν
αφήσει κάτι ανεξίτηλο στο δικό μου μέσα. Kι ας βιάστηκε να μου σφηνώσει
τη σημαία των U.S.A., σύμβολο κατοχής, κι ας έφυγε τόσο γρήγορα
νιώθοντας ότι είμαι αφιλόξενη χωρίς ίσκιους καρυδιάς, χωρίς ρεματιές και
χωρίς μαϊστράλια. Ξέρω ωστόσο πως εσείς οι άνθρωποι με συμπαθείτε ή
τουλάχιστον δεν σας είμαι αδιάφορη. Ειδικά εκείνη τη μια φορά το μήνα
που εμφανίζομαι ως Πανσέληνος, εκατομμύρια άνθρωποι αισθάνονται κάτι.
Ορισμένοι μιαν ανεξήγητη εσωτερική δόνηση, άλλοι νιώθουν την ανάγκη να
ερωτευτούν, μερικοί νιώθουν μοναξιά, άλλοι καταφεύγουν στο πιάνο και
αρχίζουν να παίζουν, άλλοι ψάχνουν για το σαξόφωνό τους ή για τις
ακουαρέλες τους, ενώ άλλοι πάλι νιώθουν την ανάγκη να σιωπήσουν και να
στοχαστούν. Όσο για το αν είμαι γαλιλαιική ή σαιξπηρική , ο Ουίλλιαμ τα
είπε τόσο καλά ώστε το να προσθέσω οτιδήποτε το βρίσκω περιττό. Για τον
καθένα σας είμαι αυτό που εκείνος μπορεί να διακρίνει, είτε με γυμνό
μάτι είτε με το τηλεσκόπιο του σινιόρ Γαλιλαίου είτε με το τόσο πολύτιμο
«βλέμμα της αίσθησης». Και σε τελευταία ανάλυση, αυτό που είμαι για τον
καθένα είναι αυτό που εκείνος μπορεί να εσωτερικεύσει.
( Η Σελήνη κάθεται, επακολουθεί σιγή για μερικά δευτερόλεπτα και . . . )
ΠΡΟΕΔΡΟΣ : Καλείται τώρα να απολογηθεί η κατηγορουμένη ΠΟΙΗΣΗ
ΠΟΙΗΣΗ: (έχει ήδη σηκωθεί όρθια)
Κύριοι δικαστές,
Ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω πώς βρέθηκα σ’ αυτό το εδώλιο.
Υποψιάζομαι όμως ότι αυτό οφείλεται στην αλαζονεία της λεγόμενης Κοινής
Λογικής, η οποία στην Ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού έπαιξε τον ρόλο
του δημόσιου κατήγορου πάρα πολλές φορές.
Ομολογώ ότι
εντυπωσιάστηκα μαθαίνοντας πως ο σινιόρ Γαλιλαίος είχε κληθεί για να
καταθέσει ως μάρτυρας εναντίον μου και θεωρώ ειρωνικό το ότι συμμάχησε,
έστω και πρόσκαιρα, με την Κοινή Λογική, αυτήν που τόσο συχνά παίρνει το
ύφος της μίας και μοναδικής Αλήθειας, αυτήν που, χτισμένη καθώς ήταν
τότε πάνω σε μεσαιωνικές βεβαιότητες, τον απέρριπτε μέχρι το τέλος της
ζωής του, αυτήν που αρνιόταν να βάλει το μάτι της στον προσοφθάλμιο του
πρωτοποριακού εκείνου τηλεσκοπίου, αυτήν που δεν ήθελε να μάθει από τι
είναι φτιαγμένος ο κόσμος, επειδή το καινούργιο και το διαφορετικό
πάντα την ενοχλούσαν, αυτήν που τον έστειλε να ανακριθεί και να
καταδικαστεί και στα εβδομήντα του χρόνια να ζητήσει γονατιστός έλεος,
προκειμένου να αποφύγει τον θάνατο στην πυρά. Και όλα αυτά γιατί; Κυρίως
διότι διαφώνησε μαζί της. Είναι συνεπώς φυσικό το ότι εντυπωσιάστηκα
από την παράξενη αυτή σύμπλευση του σινιόρ Γαλιλαίου με την κυρία
Δημόσια Κατήγορο. Οφείλω επίσης να ομολογήσω ότι συγκινήθηκα με
την κατάθεση του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ . . . . .Δεν θα μπορούσα να σας κρύψω
ότι υπήρξε εραστής μου και μάλιστα από τους πιο σημαντικούς στα τρεις
χιλιάδες χρόνια που υπάρχω. Κατάθεση συγκλονιστική που κατάφερε, νομίζω,
να κάνει το κατηγορητήριο να καταρρεύσει.
Κύριοι δικαστές,
Παραδέχομαι ότι η Κοινή Λογική είναι αναγκαία στον άνθρωπο. Χωρίς
αυτήν είναι περίπου αδύνατον να επιβιώσει. . . . . Η αντίρρησή μου
αρχίζει να υπάρχει από τη στιγμή που εκείνη εκδηλώνει υπεροψία, ειρωνεία
και επιθετικότητα για οτιδήποτε δεν ανήκει στην επικράτειά της.
Αντίρρηση σοβαρή γιατί αυτό που υπάρχει εκτός των συνόρων της περιέχει
κατ’ αρχήν υλικό αναγκαίο για να οικοδομήσουμε επιστήμη. Χωρίς αυθάδεια
στην κοινή λογική δεν θα υπήρχε Γαλιλαίος και νευτωνικοί νόμοι της
κίνησης, δεν θα υπήρχε Αϊνστάιν και Θεωρία της Σχετικότητας, αλλά δεν
θα υπήρχε και Χημεία ικανή να αναλύει τις πέτρες του φεγγαριού. . . . . .
. . . Και δεν είναι μόνο η επιστήμη. Το πέραν της κοινής λογικής υλικό
περιέχει συστατικά αναγκαία για να γευτούμε τις ποιότητες, να
ανακαλύψουμε τον κόσμο από την αρχή, να φτιάξουμε μουσική και να την
ακούσουμε, να φτιάξουμε γλυπτική και να τη μοιραστούμε, να αντλήσουμε
από μέσα μας το ανθρώπινο εκείνο υλικό που μας κάνει να νιώθουμε υψηλού
επιπέδου συγκινήσεις, να απολαύσουμε τελικά τη ζωή μας.
Κύριοι δικαστές,
Κατανοώ την αμηχανία σας. Γιατί η ανθρώπινη ύπαρξη δεν είναι μόνον η
επιφάνεια την οποία συνήθως φέρνετε στο μυαλό σας. Η επιφάνεια αυτή
υπάρχει. εκεί φωλιάζει η καθημερινή μας πρακτική, τα απλά λόγια με τα
οποία συνήθως επικοινωνούμε και η χωρίς βαθύτερο στοχασμό τάση μας να
γενικεύουμε. Κάτω όμως από την ήρεμη ή και προσωρινά ταραγμένη επιφάνεια
βρίσκεται το μεγάλο κομμάτι της ύπαρξης, το κυρίως «εμείς» . . . . .
Εκεί οι πηγές του μύθου και του όνειρου, εκεί οι πηγές της τρυφερότητάς
μας, εκεί όπου διατηρείται ολοζώντανη και η παιδική μας ηλικία. . . . .
Εκεί υπάρχουν και τα φεγγάρια του καθένα μας. . . . .μαργαριταρένια,
χάρτινα, βλογιοκομμένα, πράσινα, συγκεκριμένα, μαγικά . . . . και για
ορισμένους προσφερόμενα ακόμα και για βόλτα.
Όσο για το ποιος
έχει δίκιο, ο σινιόρ Γαλιλαίος ή ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, ο δικός μου
άνθρωπος , θα μπορούσα ίσως να αναρωτηθώ: Και τι σημαίνει «δίκιο»; Μήπως
χρειάζεται να ξανακοιτάξετε τις σημασίες των λέξεών σας;
( Η Ποίηση κάθεται, επακολουθεί σιγή για μερικά δευτερόλεπτα και επανεμφανίζεται ο αφηγητής . . . )
ΑΦΗΓΗΤΗΣ: Η απόφαση του δικαστηρίου δεν εκδόθηκε ποτέ. Η Σελήνη και η Ποίηση θα δικάζονται πάντα.
Μεγάλωσε
σε έναν αιώνα που το χαρτί ήταν χαρτί των δασών. Κι «εκείνο» συνήθως
κατάλευκο αλλά όχι πάντα, έκανε εμφανίσεις με διάφορα πρόσωπα, καθένα
κι ένα δικό του όνομα, έπρεπε να το μάθει, κάθε καινούρια λέξη και μια
αναπαράσταση διαφορετική, ανάμεσά τους και διάφορες γλασέ, καρμπόν,
ντοσιέ, ιλουστρασιόν γαλλικής οσμής, που του ήταν πάντως αδύνατον να
τις ταξινομήσει στις κλίσεις της μητρικής του γλώσσας
Φωτογραφία
της μαμάς και το μωρό που κρατάει να είσαι εκείνος , σελίδα, χάρτινο
καραβάκι στη μπανιέρα, αναγνωστικό, φύλλο ημερολογίου και στη πίσω μεριά
το ποιηματάκι, χαρταετός προς τον ουρανό, κατοστάρικο, Μικρός ήρωας,
βιβλίο Θρησκευτικών, κόλλα γλασέ, χαρτάκια με ποδοσφαιριστές του
Ολυμπιακού, αν ξανακοιτάξεις από τον διπλανό θα σου πάρω την κόλλα,
πρόγραμμα του σινεμά , χάρτης Ελλάδος, γραμματόσημο, καρμπόν, χαρτί
εφημερίδας για να τυλίγει ο μπακάλης τη φέτα, εισιτήριο λεωφορείου,
χαρτόνι κόκκινο, απολυτήριο Δημοτικού.
Τα
χρόνια κυλούσαν και ο κόσμος άλλαζε, το Σύμπαν γινόταν διαφορετικό,
μαζί και το «χάρτινο προσωπικό του μικροσύμπαν», καινούργιες χαρτολέξεις
έκαναν την εμφάνισή τους, άλλαζε όμως κι αυτός, άλλαζε η ματιά του.
Παρτιτούρα,
ραβασάκι, χαρτοπόλεμος, σαΐτα πίσω από την πλάτη του καθηγητή σε ώρα
μαθήματος, τριανταένα και ξερή, λευκή κόλλα, Τα Νέα, χαρτομάνι, αφίσα
του Τζον Λένον με πινέζες στον τοίχο, χαρτοκιβώτιο, κάρτα γενεθλίων,
Play boy, βιβλία του Οργανισμού, Αθλητική, σερπαντίνες, τηλεφωνικός
κατάλογος, κόμικς, ντοσιέ, διηθητικός χάρτης, εισιτήριο για το θέατρο,
πακέτο με τσιγάρα που αγόρασες κρυφά, προσωπικό ημερολόγιο,
μηχανογραφικό, απολυτήριο Λυκείου.
Κι
έρχονταν συνεχώς στο φως χάρτινα αντικείμενα που τα συναντούσε για πρώτη
φορά, μερικά τα ανακάλυπτε γιατί είχε έρθει η ώρα του, άλλα πάλι γιατί η
κοινωνία, μέσα από την αδιάκοπη αλλαγή της, τα επέβαλε ως αναγκαία σε
όλους κι εκείνος ήταν ένας ανάμεσα στους όλους. Και οι ξένες λέξεις όλο
και περισσότερο αγγλικές, φαξ, πρίντερ, κοσμοπόλιταν, Κι εκείνος
μεγάλωνε, μεγάλωνε, μεγάλωνε.
Φουλ
του ρήγα, αίτηση με χαρτόσημο, ευλογημένη χαρτοσακούλα στα οκτώ
μπωφόρ, Ακυβέρνητες Πολιτείες, σημειώσεις Φυσικής, Κίτρινος φάκελος,
χαρτομάντιλο, φωτοαντίγραφο, απόδειξη για τα κοινόχρηστα, «να σε πω τη
μοίρα σου», διαφημιστικό φυλλάδιο, χαρτί για printer, ατζέντα,
εισιτήριο του μετρό, ιλουστρασιόν, μπλοκάκι, τσιγαρόχαρτο για να
τυλίγεις τον καπνό, απόδειξη του σούπερ μάρκετ, Κομμουνιστικό μανιφέστο,
σφραγισμένο διαβατήριο, κατάλογος του ρεστωράν, «μου δίνετε τα χαρτιά
σας;» ο τροχονόμος που σε σταμάτησε, αφίσα Αμελί με μπλου τακ στον
τοίχο, βιβλία, βιβλία, βιβλία, χαρτί τουαλέτας με ίνες ακακίας για
περισσότερη απαλότητα, προκηρύξεις παράνομες, να σας αφήσω την κάρτα
μου, έκανε τα χαρτιά του για τη σύνταξη.
Τετάρτη στις 2 το μεσημέρι, από το Πρώτο Νεκροταφείο της Αθήνας, θα αποχαιρετίσουμε τον Ανδρέα.
Ας αποφύγουμε τα στεφάνια,
θα υπάρχει στο χώρο, ένα σπιτάκι των χωριών SOS,
ταξιδέψαμε μαζί σε πραγματικά και φανταστικά ταξίδια της λατρεμένης μας
Φυσικής. Άλλοτε σ´ ένιωθα σαν τον αγαπημένο σου Νεύτωνα κι άλλοτε σαν
τον αγαπημένο σου Καββαδία. Αυτό, το τελευταίο σου ταξίδι όμως δεν το
'θελες. Και πάλαιψες. Δε θα ξεχάσω τη δυνατή σου ανάσα, σχεδον κραυγή,
της πάλης σου. Έζησες παλεύοντας. Έφυγες παλεύοντας.
Καλό σου ταξίδι αγαπημένε μου Νεύτωνα.
Καλό σου ταξίδι αγαπημένε μου Καββαδία.
Ανδρέας
Ανδρέας Ιωάννου ΚασσέταςΦίλε Ανδρέα,ταξιδέψαμε μαζί σε πραγματικά και φανταστικά ταξίδια της λατρεμένης μας Φυσικής. Άλλοτε σ´ ένιωθα σαν τον αγαπημένο σου Νεύτωνα κι άλλοτε σαν τον αγαπημένο σου Καββαδία. Αυτό, το τελευταίο σου ταξίδι όμως δεν το 'θελες. Και πάλαιψες. Δε θα ξεχάσω τη δυνατή σου ανάσα, σχεδον κραυγή, της πάλης σου. Έζησες παλεύοντας. Έφυγες παλεύοντας.Καλό σου ταξίδι αγαπημένε μου Νεύτωνα.Καλό σου ταξίδι αγαπημένε μου Καββαδία.Ανδρέας
Δημοσιεύτηκε από Ανδρέας Βαλαδάκης στις Δευτέρα, 28 Δεκεμβρίου 2015
ευγνώμων.
